Отандық ауылшаруашылық өнімдерінің бағасы және протекционизм мемлекеттік реттеу құралы ретінде
https://doi.org/10.46666/2022-3.2708-9991.07
Аннотация
Агроӛнеркәсіптік кешеннің жай-күйі кӛбінесе мемлекеттің ойластырылған аграрлық саясатына байланысты, оның негізгі буыны баға реттеушілері болып табылады. Мақсаты – отандық және импорттық ауыл шаруашылығы ӛнімдеріне бағаның ӛсуін тұрақтандыру есебінен протекционизмді жетілдіру мәселелерін, сондай-ақ оны ӛндірушілердің баға курсының теориялық аспектілерін, тұтынушылардың құқықтарын қорғайтын заңды сақтауға бағытталған тауарларды таңбалауды қарау. Әдістері – экономикалық-статистикалық, дерексіз-логистикалық, жүйелік тәсіл, фактілерді бақылау және жинау, абсолютті және салыстырмалы кӛрсеткіштерді анықтау. Нәтижелері – агроӛнеркәсіптік ӛндіріс тауарларына баға белгілеуді реттеудің негізгі проблемалары, мемлекеттік бағдарламалар және қойылған міндеттерді шешу бойынша қабылданған шаралар кӛрсетілген. 2021 жылдың желтоқсанынан бастап азық-түлік бағасы айтарлықтай ӛскені анықталған. АӚК -де шағын және орта бизнестің даму деңгейінің тӛмендігі – тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға және отандық ӛндірушілердің халықаралық нарықтарға шығуына кедергі келтіретін факторлардың бірі болып табылады. Қорытындылар – авторлар республикада және шетелде талап етілетін органикалық және экологиялық таза ӛнімдерді алу үшін Қазақстанда елеулі әлеует бар екенін атап кӛрсетеді. Ӛңдеу кәсіпорындары небәрі 40%-ға ғана жүктелсе, 70%-ға жеткен ауыл шаруашылығы экспортының шикізаттық бағытынан бас тартып, ауыл шаруашылығына шетелдік инвесторларды тарту қажет. Мақалада аграрлық протекционизмнің мемлекеттік стратегиясын оңтайландыру қажеттілігіне баса назар аударылады. Жеке-мемлекеттік серіктестік азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қойылған мақсаттар мен келісілген іс-қимылдарды орындауы керек.
Авторлар туралы
М. Б. ҚуандықоваҚазақстан
Қуандықова Маржан Болатбековна; Ph.D докторанты
050013 Сатпаев көш., 16а, Алматы қ.
Л. А. Омарбакиев
Қазақстан
Омарбакиев Лутпулла Амурулламович; экономика ғылымдарының докторы, профессор; «Қаржы» кафедрасының профессоры
050013 Сатпаев көш., 16а, Алматы қ.
А. К. Низамдинова
Қазақстан
Низамдинова Арзигуль Камирдиновна; экономика ғылымдарының кандидаты; аға оқытушы
050038 Әль-Фараби даңғ., 71; Алматы қ.
Әдебиет тізімі
1. Вечканов Г.С. Экономическая безопасность: Учебник для вузов // Санкт-Петербург: Питер, 2007. – C.384-387.
2. Официальный информационный ресурс Премьер-Министра Республики Казахстан [Электронный ресурс].- 2019- URL: https://www.primeminister.kz/ (дата обращения: 02.08. 2022).
3. Официальный сайт Национальное бюро статистики Агентства по стратегическому планированию и реформами Республики Казахстан [Электронный ресурс].- 2022. URL: https://www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 05.08.2022).
4. Официальный сайт Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан [Электронный ресурс].-2022.-URL:https://www.gov.kz/memleket/entities/moa?lang=kk (дата об- ращения: 10.08.2022).
5. Молдашев, А.Б. Проблемы устойчивого функционирования продовольственной системы Республики Казахстан / А.Б. Молдашев, Г.А. Никитина // Проблемы агрорынка.
6. Сапарова, Г.К. Қазақстан Республикасы экономикасының экспорттық әлеуетін дамытудағы аграрлық сектордың рөлі / Г.К. Сапарова, М.А., Тлеужанова, А.Б. Учкемпірова//Проблемы агрорынка.-2016.-No 2.-Б.62-64.
7. Официальный сайт Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан [Электронный ресурс]. – 2021.–URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/miid?lang=ru (дата обращения: 13.08.2022).
8. Михайлушкин, П.В. Аграрлық протекционизм мен ауылшаруашылығын мемлекеттік реттеудің алғышарттары мен бағыттары / П.В. Михайлушкин, А. А. Баранников // Қазіргі ғылымның өзекті мәселелері. -2012.- No 23. - Б. 127-133.
9. рациональных шагов для развития бизнеса [Электронный ресурс]. -2021.-URL: https://www.atameken.kz/kk/projects/24001-0-shagov-po-razvitiyu-predprinimatelstva (дата обращения: 17.08. 2022).
10. Дудник, А.В. Қазіргі Ресейдегі аграрлық протекционизмнің экономикалық саяса- тының тұжырымдамалық негіздері / А.В. Дудник // Оралдың аграрлық Хабаршысы. -2011.- No 5 (84). -Б. 76-78.
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Қуандықова М.Б., Омарбакиев Л.А., Низамдинова А.К. Отандық ауылшаруашылық өнімдерінің бағасы және протекционизм мемлекеттік реттеу құралы ретінде. Аграрлық нарық проблемалары. 2022;(3):64-71. https://doi.org/10.46666/2022-3.2708-9991.07
For citation:
Kuandykova M.B., Omarbakiyev L.A., Nizamdinova A.K. Prices for domestic agricultural products and protectionism as an instrument of state regulation. Problems of AgriMarket. 2022;(3):64-71. https://doi.org/10.46666/2022-3.2708-9991.07