Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік өндірісін цифрландыру: тәуекелдер және оларды еңсеру жолдары

Мақсаты – аграрлық сектордың тұрақты дамуы үшін цифрландырудың әлеуетті тәуекелдерін ескеру қажеттілігін ашу. Әдістері – экономикалық-статистикалық, аналитикалық, бағалау және салыстыру. Нәтижелері – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі іске асырып жатқан еліміздің агроӛнеркәсіптік кешенінде цифрлық технологияларды пайдалану бағыттары қаралған. Цифрлық процестерді сүйемелдейтін тәуекелдер және олардың агроӛнеркәсіптік ӛндірістің бәсекеге қабілеттілігіне әсері айқындалған. Осы қозғалысқа шаруашылық жүргізуші субъектілерді тартуға негізделген мемлекеттік басқару және ӛзін-ӛзі басқару әдістерін жетілдірудің маңыздылығы кӛрсетілген. Жаһандық әлеуметтік-саяси және экономикалық қайта құру жағдайында мемлекетті, бизнесті және қоғамды біріктіретін ақпараттық-коммуникациялық жүйелерді қолданудың рӛлі атап ӛтілді. Бюджет қаражатын бӛлу мен жұмсаудың ашықтығын қамтамасыз етуге цифрлық ықпал ету туралы дәлелдер келтірілген. Ауыл шаруашылығы тауарын ӛндірушілердің цифрлық қатысуы мен сауаттылығын арттыру үшін Qoldau қосымшасының Digital платформасын, интернет (маркетплейс) арқылы тауарлар мен қызметтерді сату және сатып алуға арналған онлайн-бағдарламаларды пайдалануды кеңейтудің қажеттілігі негізделген. Қортындылар – қазіргі уақытта республикада халықаралық практикада кең таралған цифрландырудың жекелеген элементтері қолданылады. "Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры" АҚ Qoldau қосымшасын белсенді түрде іске қосу мүмкіндігі бар. "Цифрландыру, ғылым және білім беру есебінен технологиялық серпіліс" ұлттық жобасының шығыстарын қоса алғанда, АӚК-де цифрлық орта құру жӛніндегі іс-шаралар жеткіліксіз және инновациялық қоғам жолындағы түйінді фактор ретінде халықтың үй шаруашылықтарын қамти отырып, агроӛнеркәсіптік кешенді цифрлық трансформациялау тұжырымдамасын әзірлеуді талап етеді. Цифрлық экономиканың нәтижелігіне ақпараттық қызметті қамтамасыз ету, практиктерді тарту және кейіннен сүйемелдеу арқылы нақты жағдайларда оқыту кезінде қол жеткізуге болады.

1. Понятие цифровизации. Gartner Glossary [Электронный ресурс]. – 2022.-URL: https://digitalnonprofit.ru/definition (дата обращения: 12.04.2022).

2. Rebuilding Economies. Operations in a New Normal World Government Summit [Electronic resource].– 2022.- URL: https://www. worldgovernmentsummit.org/observer/reports/20 2 (date of accessed: 22.04.2022).

3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2021 года № 727 «Об утверждении национального проекта «Технологический рывок за счет цифровизации, науки и инноваций» [Электронный ресурс]. – 2021. - URL:https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 22.12.2021).

4. Об использовании информационнокоммуникационных технологий на предприятиях Республики Казахстан. Бюро национально статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс]. – 2021.URL: https://stat.gov.kz/ (дата обращения: 22.12.2021).

5. Кантарбаева, Ш.М. Основные тренды цифровой экономики в аграрном секторе Казахстана / Ш.М. Кантарбаева, С. Сұлтанбайұлы, С.Т. Жумашева // Проблемы агрорынка. – 2021. - №.2 – С. 46-54.

6. Постановление Правительства РК от 12 октября 2021 года №732 «Об утверждении национального проекта по развитию агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021-2025 годы» [Электронный ресурс]. – 2021.- URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 15.12.2021).

7. Кантарбаева, Ш.М. Возможности скоринга при субсидировании сельхозтоваропроизводителей / Ш.М. Кантарбаева, А.Б. Тлесова // Проблемы агрорынка.- 2019. – №1. – С. 84–90.

8. Кантарбаева, Ш.М. Қазақстанның аграрлық саласы: инновациялық даму / Ш.М. Кантарбаева, А.Б. Тлесова, С.Ч. Примбетова //Проблемы агрорынка.-2018.– №2.– Б. 35-42.

9. Проблемы создания цифровой экосистемы. Правовые и экономические аспекты.- М.: Юстицинформ, 2021. – 276 с.