Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығындағы цифрлық жүйелер жетістік векторы
https://doi.org/10.46666/2022-2.2708-9991.05
Аннотация
Тақырыптың өзектілігі ӛнімнің сапасын жақсартуға, оның кӛлемін ұлғайтуға және ӛндіріс процесінде адами фактордың тӛмендеуіне ықпал ететін ауыл шаруашылығында цифрлық технологияларды қолданудың маңыздылығына байланысты. Бұдан басқа, агроӛнеркәсіптік кешенді цифрлық трансформациялау жаһандық сын-қатерлерді еңсеруге бағытталған: азық-тҥлікке деген қажеттілікті ұлғайту, ӛнімді ауыл шаруашылығы жерлерінің сарқылуы, экологиялық жҥктеменің ӛсуі, тұтынушылық артықшылықтардың ӛзгеруі, қала мен ауыл арасындағы ӛмір сҥру деңгейі мен сапасының сәйкессіздігі де бар. Мақсаты – аграрлық секторға Ақпараттық жҥйелерді енгізудің халықаралық тәжірибесін талдау, Қазақстан Республикасының агроӛнеркәсіптік ӛндірісіндегі цифрландырудың ағымдағы жағдайын бағалау, дамудың негізгі бағыттарын айқындау. Әдістері – аналитикалық, жҥйелеу, фактілерді жинақтау және таңдау, олардың арасында байланыс орнату. Нәтижелері – дамыған елдер мысалында АӚК-те ақпараттық-коммуникациялық тетіктерді қолданудың артықшылықтары мен тәуекелдері талданған. «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасы аясында компьютерлік әдістемелермен қамтамасыз ету нәтижелері зерттелген. Ӛңірлік хабтарды құру және кеңейту тәжірибесі зерделенген. Сандық платформаларды оңтайландыру векторлары кӛрсетілген. Қортындылар – қазақстандық экономиканы ауыл шаруашылығында цифрландыру ӛндірістік және логистикалық процестерді оңтайландыру, еңбек нарығының жұмыс істеу тиімділігін арттыру, ресурстар мен ӛндірістік шығындарды азайту, ҒЗЖ тиімділігін арттыру есебінен жҥзеге асырылатын болады және саланың бәсекеге қабілеттілігінің міндетті шарты болып табылады.
Жҥргізілген зерттеулер агроӛнеркәсіптік кешендегі сандық құрылғылардың ықтимал экономикалық әсерін және ауылшаруашылық кәсіпорындарының алға қойған мақсаттарына жету ҥшін оларды жақын арада қолданудың маңыздылығын ашады.
Авторлар туралы
Г. Р. ДаулиеваҚазақстан
Даулиева Галия Рахметовна – экономика ғылымдарының кандидаты; «Экономика» кафедрасының профессор міндетін атқарушысы
050040 Әл-Фараби даңғ., 71, Алматы қ.
А. А. Ережепова
Қазақстан
Ережепова Айман Абдыкаимовна; экономика ғылымдарының кандидаты; «Экономика» кафедрасының аға оқытушысы
050040 Әл-Фараби даңғ., 71, Алматы қ.
С. С. Бақытжан
Қазақстан
Бақытжан Салтанат Сақатқызы; стажер-зерттеуші
050040 Әл-Фараби даңғ., 71, Алматы қ.
Әдебиет тізімі
1. «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының ресми сайты [Электрондық ресурс].- 2017.- URL: https://digitalkz.kz/ (қаралған күні: 14.11.2021).
2. Портал о казахстанском рынке информационных технологий PROFIT [Электронный ресурс].-2020.-URL: https://profit.kz/articles/14598/V-Kazahstane-idet-cifrovaya-transformaciya-agrokompleksa/ (дата обращения: 14.11.2021).
3. Digital Farming: what does it really mean? [Electronic resource].-2017.-URL: https://www.cema-agri.org/images/publications/position-papers/CEMA_Digital_Farming_-_Agriculture _4.0__13_02_2017_0.pdf (date of accessed: 10.11.2021).
4. United Nations Department of Economic and Social Affairs [Electronic resource].-2021.- URL: https://www.un.org/en/desa (date of accessed: 10.11.2021).
5. Абдрахманова, Г.И. Цифровая трансформация отраслей: стартовые условия и приоритеты / Г.И Абдрахманова, К.Б. Быховский, Н.Н. Веселитская, К.О. Вишневский, Л.М. Гохберг. - М.: Изд. дом Высшей школы экономики, 2021. - 239 с.
6. Chinese Aging Farms Step into AI Era with Facial Recognition for Pigs. [Electronic resource].- 2019.- URL: https://www.yicaiglobal.com/news/chinese-aging-farmsstep-into-ai-erawith-facial-recognition-for-pigs- (date of accessed: 11.11.2021).
7. Все в сад: где и зачем могут пригодиться вертикальные фермы [Электронный ресурс].- 2020.- URL: https://trends.rbc.ru/trends/innovation/5f02f4409a79476f5be697d3 (дата обращения: 12.11.2021).
8. Technology quarterly the future of agriculture [Electronic resource].- 2016.- URL: https://www.economist.com/technology-quarterly/2016-06-09/factory-fresh (date of accessed: 11.11.2021).
9. Единый портал Электронной подписи (iEcp.ru) [Электронный ресурс].-2016.-URL: https://iecp.ru/international/news/item/404379?utm_source=google.com&utm_medium=organic&utm_campaign=google.com&utm_referrer=google.com (дата обращения: 27.04.2022).
Рецензия
Дәйектеу үшін:
Даулиева Г.Р., Ережепова А.А., Бақытжан С.С. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығындағы цифрлық жүйелер жетістік векторы. Аграрлық нарық проблемалары. 2022;(2):56-63. https://doi.org/10.46666/2022-2.2708-9991.05
For citation:
Dauliyeva G.R., Erezhepova A.A., Bakytzhan S.S. Digital systems in agriculture of the Republic of Kazakhstan: a vector of success. Problems of AgriMarket. 2022;(2):56-63. (In Kazakh) https://doi.org/10.46666/2022-2.2708-9991.05