"Жасыл" экономикаға көшудің институционалдық факторлары

Мақсаты – "жасыл" экономиканың, экологиялық бағдарланған модельге, орнықты дамудың жаңа векторына көшу процесін негіздейтін тетіктер мен факторлардың мәнін ашу.
Әдістері - ақпаратты талдау, салыстыру, жүйелеу, зерттеу және жалпылау.
Нәтижелері – экожүйелерді құруға ықпал ететін институционалдық факторлар бойынша отандық және шетелдік ғылыми еңбектер зерделенді. Авторлар экологиялық таза өнім өндіру механизмінің ең дәл және ауқымды заманауи анықтамасын тұжырымдауды ұсынды. Мақала "жасыл" экономиканың негізгі аспектілерін зерттеуге арналған, оған сәйкес кәсіпорындардың қызметі табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға және табиғи әртүрлілікті сақтауға бағытталуы керек. Агроөнеркәсіптік кешеннің шаруашылық жүргізуші субъектілері қызметінің ерекшелігімен өзара байланыс мүмкіндігі анықталған. Аграрлық саладағы инновациялық белсенділігінің төмен болу себептеріне баса назар аударылған. Агроқұрылымдардың, оның ішінде мемлекеттің қатысуымен экологиялық қатерлерді төмендетуге қайта бағдарлану кезінде көрсеткіштеріне экономикалық талдау жүргізілген.
Қортындылар – экстенсивті экспорттық-шикізаттық типтегі экономикалық дамудан экологиялық теңгерімді, құрылымдық-технологиялық өзгерістерге, тұрақты баға белгілеуге, тиімсіз субсидияларды жоюға, Мемлекеттік сатып алуға, инфрақұрылымға мемлекеттік инвестицияларды ұлғайтуға, меншік нысанына қарамастан, қоршаған ортаны қорғауды тиімді жүзеге асыратын ауыл шаруашылығы кәсіпорындарына жеңілдікті кредит беруді қолдануға, экологиялық зиянды аграрлық өнімге, сондай-ақ қауіпті технологияларды қолдана отырып шығарылатын өнімге арнайы салық салуды енгізуге өзгерістер енгізу қажет. Экожүйелік қызметтердің сақталуы әлеуметтік қорғауды арттырады және ауыл халқының табысын арттырады. Өңірлердің климаттық жағдайларын ескере отырып, органикалық тамақ өнімдерін алу үшін агротехнологиялық іс-шараларды әзірлеу талап етіледі.

1. Смагулова, Ж.Б. Анализ мирового опыта перехода к зеленой экономике: предпосылки и направления / Ж.Б. Смагулова, А.Е. Муханова, Г.И. Мусаева // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2019. – № 3. – С. 92-96.

2. Халил, М.Р.А. Концепция «зеленой» экономики: основные положения и перспективы, экономические механизмы и условия перехода к «зеленой экономике»/ М.Р.А. Халил //Молодой ученый.-2018.-№45(231).-С.98-100.

3. Priorities of the Concept of transition of the Republic of Kazakhstan to sustainable development. – Almaty: De Luxe, 2019. – P. 42-45.

4. Как в Казахстане стимулируют переход к «зеленой» экономике [Электронный ресурс].- 2020.- URL: https://kapital.kz/economic/88084/kakv-kazakhstane-stimuliru-yut-pe-rekhod-k-zelenoyekonomike.html (дата обращения: 08.01.2021).

5. «Зелёная» экономика: как она развивается в мире и Казахстане? – [Электронный ресурс].- 2018.- URL: https://informburo.kz/stati/zelyonaya-ekonomika-kak-ona-razvivaetsya-v-mire-ikazahstane.html(датаобращения:27.12.2020).

6. «Зеленая» экономика: реалии и перспективы в Казахстане [Электронный ресурс].- 2018.- URL: https://www.sk.kz/upload/iblock/3f5/3f5f8e2087688517bcc667eeebc82630.pdf (дата обращения: 20.12.2020).

7. FiBl& IFOAM. Organics International: The world of Organic Agriculture [Electronic resource].- 2020.- Available at :https://orgprints.org/37222/willer-et-al-2020-full-document-2020-02-28-4thcorrigenda.pdf (date of access: 27.12.2020).

8. FiBl survey 2020, based on information from private sectors, certifiers, and governments [Electronic resource].- 2020.- Available at: https://statistics.fibl.org/data-info-and-use.html (date of access: 27.12.2020).

9. Балтабаева, А.М. Қазақстан Республикасының аграрлық секторының аймақтық дамуы / А.М. Балтабаева // Проблемы агрорынка. -2017.-№3. -Б. 125-130.

10. Daribayeva, A. Public support of agriindustrial complex of Kazakhstan / A. Daribayeva, Sh. Karbetova, K. Otyzbayeva // Problems of AgriMarket. - 2018. - N 1. - P. 90-97.