Ауыл шаруашылығы алқаптарын пайдалану тиімділігін арттыру

Мақсаты – ГАЖ-технологияларды қолдана отырып, ауыл шаруашылығы алқаптары айналымының тиімділігін арттыру жолдарын іздестіру.
Әдістері – монографиялық, аналитикалық, дерексіз-логикалық, экономикалық және статистикалық.
Нәтижелері – пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы жерлерінің едәуір әлеуетінің болуы, Ақмола облысы мысалында бонитет балына байланысты сапалық жай-күйін ескере отырып, бір түрді екінші түрге ауыстыру тетігін әзірлеу, пайдалануда жоқ жер ресурстарының картасын жасау қажеттігі негізделген. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану ережелеріне бірқатар өзгерістер енгізілгені көрсетілді, атап айтқанда, оларды қолдану вебпорталын (ауыспалы егістер, танаптар тарихы кітабы және т.б.) толтыру қажет. Соңғы жылдары мемлекеттік қордың тұрақты азаюы және ауыл шаруашылығы алқаптары көлемінің ұлғаюы байқалып отырғаны анықталған. Авторлар бүгінгі күні олардың өзгеруін және тиісті түрін анықтауды реттейтін стандарттар жоқ екенін айтады. Геоақпараттық жүйелер негізінде іске қосылмаған жер учаскелерін ауыл шаруашылығы өндірісіне қайтару жүйесін жасаған жөн. Жер пайдаланудың ғарыштық мониторингі жүргізілді, оның негізінде 2021 жылға талап етілмеген жерлердің картасы және Ақмола аймағы бойынша бонитет балдарын бөлу жасалған.
Қортындылар – заңнамалық деңгейде жер қорына қатысты құқықтық режимді белгілеу; қажет жер телімдерін жер пайдалануға беру кезінде, бірінші кезекте, сапалы жай-күйді, ауыл шаруашылығы жерлерінің белгілі бір санатына жататындығын және нысаналы ауыл шаруашылығы қолданысы санатына тағайындауды белгілеу талап етіледі. Осы санаттың белгілі бір пайдалануға жарамдылығының нақты белгілерінің болмауы пайдаланылмайтын егістікті пайдалануға тарту процесін жеделдетуге кедергі келтіреді.

1. Правила рационального использования земель сельскохозяйственного назначения от 2020 г. [Электронный ресурс]. - 2020.- URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000019893 (дата обращения: 2.09.2021)

2. Сводный аналитический отчет о состоянии и использовании земель РК за 2020 г. – Нур-Султан: Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан. Комитет по управлению земельными ресурсами, 2021. – 265 с.

3. Земельный Кодекс РК (с изменениями и дополнениями на 1.06.2021г.) [Электронный ресурс].- 2021.- URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/K030000442 (дата обращения: 2.09.2021).

4. Айсин, С.Б. Аналитическая справка по результатам проведенного правового мониторинга земельного законодательства Республики Казахстан [Электронный ресурс].– 2017.- URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31876969#pos=4;-106 (дата обращения: 4.09.2021).

5. ФАО и Евразийский центр по продовольственной безопасности. Устойчивое управление почвенными ресурсами в Евразийском регионе – Рим, ФАО [Электронный ресурс].- 2021.-URL:https://www.fao.org/3/cb5827ru/cb5827ru.pdf (дата обращения: 6.09.2021)

6. Bousbaine, A, Akkari, C, Bryant, C. What can agricultural land use planning contribute to food production and food policy. Int J Avian & Wildlife Biol [Electronic resource].-2020. - URL: https://medcraveonline.com/IJAWB/what-can-agricultural-land-use-planningcontribute-to-food-production-and-food-policy.html (date of access: 8.09.2021).

7. Курманова, Г.К. Жер ресурстарын басқарудың инновациялық тәсілдері / Г.К. Курманова, А. Бельгибаева // Проблемы агрорынка, 2019.-N1.-С. 136-140.

8. Курманова, Г.К. ГАЖ технологиясына негізделген жер мониторингі/ Г.К. Курманова, А.А.Молдахметов // Проблемы агрорынка.- 2018.- №2. – Б. 202-208.

9. Даниярова, М.Т. Качественное состояние сельскохозяйственных земель РК / М.Т. Даниярова // Проблемы агрорынка. – 2020. -№4. – С.183-190.

10. Кенжегалиев, Е.М. Эффективное землепользование на основе данных дистанционного зондирования земли / Е.М. Кенжегалиев //Проблемы агрорынка.– 2021.-№3. – С.180-185.