Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді бағалау: теориялық аспектілер

Мақсаты – республикада қазіргі уақытта бар жерге нарықтық бағалар, оған бірыңғай әдіснамалық база бойынша түрлі төлем түрлері қаралған.
Әдістері – талдау және синтездеу, жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз ету, меншік иелерінің, жер пайдаланушылар мен жалға алушылардың құқықтарын қорғау, жер бағасын, жер салығын және жалдау ақысын белгілеу үшін объективті негіз құру мақсатында логикалық тәсіл.
Нәтижелері – автор Қазақстанда жерге нарықтық бағалар әлі қалыптаспағанын, ал ол үшін төлем тетігі жер ресурстарын ұтымды пайдалануды ынталандырмайтынын атап көрсетеді. Жалпы өнім, жалпы және таза табыс, пайда сияқты маңызды көрсеткіштерге әсер ететін жердің табиғи және жасанды құнарлылығына, осы аймақтың климаттық жағдайларына, орналасқан жеріне байланысты топырақ сапасының айырмашылығын көрсететін жер қатынастарын реттеудің экономикалық тетігін жетілдіру қажеттілігі айқын. Жер алқаптарының құнын экономикалық бағалау, яғни ауыл шаруашылығындағы өндіріс құралы ретінде жердің салыстырмалы құндылығын анықтау елдің, аймақтың жер-мүлік саясатының қаржылық құралдарын әзірлеуге, инвестицияларды ынталандыруға және кәсіпкерлікті дамытуға ықпал етеді.
Қортындылар – жер учаскесінің құндық көрінісі оны пайдаланудан күтілетін барлық кірістер мен пайданы ескере отырып анықталуы керек. Осы тұрғыдан алғанда, ауыл шаруашылығы жерлерін нарық жағдайында бағалау жер рентасы теориясына негізделген олардан түсетін табыспен сәйкестендіруден басқа ештеңе емес.

1. Смит, A. Исследовaния о природе и причинaх богaтствa нaродов/ А.Смит. – М.: Соцэкгиз, 1935. – 240 с.

2. Рикaрдо, Д. Ценa земли / Д. Рикaрдо. – М.:Соцэкгиз,1926. – С. 22-29.

3. Тюнен, И. Изолированное государство /И. Тюнен.-М.: Экономическая жизнь, 1926. – XII изд. – С. 110-115.

4. Мaркс, К. Кaпитaл / К. Мaркс. – М., 1975. -Т.3. - 708 с.

5. Шмелев, Г. Маркс К. и Энгельс Ф. без пьедестала / Г. Шмелев // Россия и современный мир.- 2003.- №4 (41). - С. 15-21.

6. Сагайдак, А. Совершенствование рентных отношений в сельском хозяйстве / А. Сагайдак, А. Сагайдак // Инновации и инвестиции. - 2019.- №6.- С. 42-49.

7. Алтухов, И.А. Новый аграрный строй в России / И.А. Алтухов, А.Е. Шамин.-Нижний – Новгород: Нижполиграф, 1996. -281 с.

8. Белокопытова, Л.Е. Оптимизация налогообложения сельскохозяйственных организаций как фактор совершенствования рыночных отношений / Л.Е. Белокопытова, Н.Е. Сучкова // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий.- 2017. - № 8.-С. 33-37.

9. Курманова, Г.К. Управление земельными ресурсами в условиях цифровизации / Г.К. Курманова // Проблемы агрорынка. - 2020.-N4.-С.140-146.

10. Курманова, Г.К. Инновационные подходы к управлению земельными ресурсами / Г.К.Курманова, А.С. Бельгибаева // Проблемы агрорынка. -2019.-N1.-С.136-141.