Батыс Қазақстан облысының аграрлық секторы өнімдерінің экспорты: үрдістер, нысаналы бағдарлар

Мақсаты – Батыс Қазақстан облысының агроөнеркәсіптік кешенінің ресурстық әлеуеті мен экспорттық мүмкіндіктерін зерттеу.
Әдістері – монографиялық, абстрактілілогикалық, экономикалық-статистикалық, оның негізінде тағам өнімдері өндірісінің өсу үрдістері мен перспективаларына және қазақстандық аграрлық нарықтың экспорттық жеткізілімдерінің серпініне баға берілген. Есептеулер үшін Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігі Ұлттық статистика бюросының, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің ресми статистикалық деректері пайдаланылған.
Нәтижелері – авторлар ірілендірілген тауар топтары бөлінісінде республика экспортын әртараптандыру деңгейін талдау негізінде экспортталатын мал мен өсімдіктер өнімдерінің тұрақты өсу тренді байқалатынын атап көрсетеді. Экспорттаушы елдердің стандарттарына жауап беретін азық-түлік сапасын бақылау зертханаларының жеке желісін құру арқылы тауарларды сертификаттауды реттеу қажеттілігі негізделген. Проблеманы шешудің маңызды бағыттарының бірі халықаралық эталондар негізінде ауыл шаруашылығы өнімдерін сараптау жөніндегі аккредиттелген зертханаларды құру ұсынылған.
Қортындылар – азық-түлік өнімдерін тестілеу олардың тағамдық құндылығы мен қауіпсіздігі туралы нақты ақпарат беру үшін, сондай-ақ экспортқа дайындалу және сауда желілерімен келісімдер жасау үшін жоғары технологиялық болып табылатын әртүрлі әдістерді қолдана отырып жүргізілуі мүмкін. Аграрлық сектор салаларында және тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту және шаруашылық жүргізудің нарықтық ынталандыруларын жандандыру олардың өндірістік және экспорттық резервтерін ұлғайтудың және жоғары бәсекелі түпкі агроөнімі бар үшінші елдердің нарықтарына шығудың міндетті шарты болып табылады.

1. Анализ тенденций мировой и внешней торговли Казахстана. Аналитический обзор.-Нур-Султан: АО «Центр развития торговой политики «Qaztrade», 2020.-52 с.

2. Джон Мак Дермотт. Отчет о глобальной продовольственной политике 2020 г. Выступление Директора исследовательской программы CGIAR по сельскому хозяйству (A4NH) [Электронный ресурс].- 2020- URL: https://www.ifpri.org/event/virtual-launch-event-2020-global-food-policy-report-building-inclusi (дата обращения: 07.08.2021).

3. Секретариат ВТО опубликовал обновленные оценки динамики мировой торговли в первом полугодии 2020 [Электронный ресурс].-2020.-URL: https://www.economy.gov.ru-material-departments (дата обращения: 06.08.2021).

4. Батыс Қазақстан облысындағы ауыл, орман және балық шаруа-шылығы, 2015- 2019. Статистикалық жинақ.- Орал: Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы, 2020. – 107 б.

5. Конуспаев, Р.К. Новые технологии в сельском хозяйстве Республики Казахстан /Р.К. Конуспаев, Т.Ж. Демесинов, Т.А Таипов // Проблемы агрорынка. -2020.-N 1.-С. 34-40.

6. Чемирбаева, М. Анализ современного состояния пищевой промышленности Республики Казахстан / М. Чемирбаева // Экономический обзор Центральной Азии. -2020.- №1.-С. 201-214.

7. Қазақстан Республикасының сыртқы саудасы: Статистикалық жинақ.- Нур-Султан: Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы, 2020.- 264 б.

8. Марс, А.М. Об итогах работы и планах в сфере обеспечения ветеринарной и фитосанитарной безопасности. Выступление председателя Комитета государственной инспекции в АПК МСХ РК [Электронный ресурс].-2020-URL: https://www.gov.kz/agroindust-press-article-details (дата обращения: 21.08.2021).

9. "Ұлттық экспорттық стратегия" бағдарламасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 26 тамыздағы № 511 қаулысы [Электрондық ресурс].- 2021.- URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P1700000511 ( қаралған күні :26.08.2021).

10. Ниязбекова, Ш.У. Развитие пищевой промышленности и продовольственной безопасности в Южно-Казахстанской / Ш.У. Ниязбекова, А.Н. Бродунов // Продовольственная политика и безопасность. -2017. –Том 4. - № 2.- С.91-102. DOI: 10.18334/ppib.4.2.38423.

11. Ибыжанова, А.Д. Пандемияның Қазақстанның ауыл шаруашылығы дамуына әсерін бағалау / А.Д. Ибыжанова, И.В. Богдашкина, А.Қ. Джакупова // Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің хабаршысы.-2021.-№1(42)-Б.51-60.

12. Айбосынова, Д.А.Тенденции развития АПК Казахстана / Д.А. Айбосынова, К.А. Кирдасинова, Е.К. Молдакенова // Проблемы агрорынка.- 2020.-1.-С.46-52.