Шошқа фермаларында мал өнімділігінің өсу факторы ретінде жемді ұтымды пайдалану

Мақсаты – шошқаларды өсіру, ұстау және тамақтандыру кезінде қолданылатын, қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға ықпал ететін және шошқа өнімдерінің жоғары сапасын қамтамасыз ететін инновациялық технологиялардың маңыздылығын көрсету. Зерттеудің әдіснамалық базасын құрылымдық және функционалдық талдау, экономикалық – математикалық модельдеу, статистикалық әдістер құрады.

Нәтижелері – республикада шошқа шаруашылығын дамыту проблемалары анықталды. Малдарды азықтандыру рационы мен шошқа өсіру кешенінің өнім сапасы арасында байланыс орнатылған. Авторлар шошқалардың өнімділігі төмен факторлардың бірі олардың теңгерімсіз тамақтануы екенін айтады. Ақуыз, амин қышқылдары, дәрумендер мен минералдардың болуы сияқты сандық және сапалық көрсеткіштер құрама жемдердің пайдалылығын және малдардың әр жыныстық-жас тобы үшін олардың оңтайлылығын сипаттайды. Мақалада азықтандырудың әр түрлі түрлерінде (100 кг өсу үшін) жем өндірудің, дайындаудың және таратудың тиімділігін зерттеу нәтижелері келтірілген. Бірнеше жылдар бойы әлемнің көптеген елдеріндегі шошқа өсірудің жетекші ғылыми орталықтарының зерттеу тақырыбы болып табылатын азықтандырудың құрғақ немесе сұйық (дымқыл) түрін қолдану мәселесі проблемалық болып қала береді. Азықтандырудың белгілі бір түрін таңдауға шошқа шаруашылығының бағыты, қолда бар жемшөп базасы, шоғырланған жем беру көздері, оларды сақтау шарттары мен мүмкіндіктері әсер ететіндігі көрсетілген. Шошқаның әр түрлі өндірістік топтары үшін азықтандырғыш мөлшері мен азықтандырғыш фронты келтірілген; ботқа тәрізді азықтарды дайындауға және таратуға арналған қондырғының техникалық сипаттамасы берілген.

Қорытындылар - өнімнің өзіндік құнын төмендетуге бағытталған тиімді шара - бұл жемді дәл және үздіксіз есепке алуға мүмкіндік беретін малдарды автоматты тамақтандыру жүйесі. Отандық агроөнеркәсіптік кешенді, оның ішінде шошқа өсіру саласын цифрландыру елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ халықаралық азық-түлік нарығына шығуға ықпал ететін болады.

1. Тамаровский, М.В. Состояние свиноводства в Казахстане: причины упадка и перспективы развития / М.В. Тамаровский, М.Е. Долгих, Н.И. Ахметова, Г.П. Джуматаева // Вестник Кыргызского национального аграрного унивесритета им. К.И. Скрябина. - 2018. - №4. - С. 50-60.

2. Можаев, Н.И. Кормопроизводство: практикум / Н.И. Можаев, Н.А. Серекпаев. – Астана: Фолиант, 2010. – 328 с.

3. Асаубаев, Р.Ш. Племенное свиноводство в Казахстане / Р.Ш. Асаубаев, С.С. Витмер, Г.Э. Рожнова, А.Ж. Беремжанов // Актуальные проблемы науки и образования в области естественных и сельскохозяйственных наук. – 2019. - №1. – С. 19-23.

4. Бажов, Г.М. Технология современного свиноводства / Г.М. Бажов. – СПБ.: Лань, 2020. – 320 с.

5. Колосов, Ю.А. Региональные аспекты интенсификации свиноводства: учебное пособие для обучающихся по программам магистратуры и аспирантуры/Ю.А.Косолапов, И.Ю. Свинарев, Н.А.Святогоров, О.Л. Третьяков.- пос. Персиановский: Донской ГАУ, 2016.- 64 с.

6. Фролов, В.Ю. Комплексная механизация свиноводства и птицеводства: учеб. пособие для вузов / В.Ю.. Фролов, В.П. Коваленко, Д.П. Сысоев. – СПб.: Издательство «Лань», 2016. – 176 с.

7. Анохин, А.А. Применение кормовых добавок на основе органических кислот и их солей/ А.А. Анохин// Научно-производственный журнал «Свиноводство».- 2020.-№8.-С. 18-20.

8. Терновых, К.С. Развитие свиноводства на основе современных инновационных технологий / К.С. Терновых, А.К. Камалян, О.И. Кучеренко, А.А. Плякина // Вестник Воронежского государственного аграрного университета. – 2019. - №3. – С. 153-160.

9. Dambaulova, G.K. Consultation of Agricultural Organizations Conceptual Approach to the Competitiveness Assessment / G.K. Dambaulova, O.V.Mishulina, N.S.Gorelova, A.N. Gorelov, R.A.Pritula // International Business Management.– 2016.– Vol. 10.– n. 16.– P. 3375-3379.

10. Dambaulova, G.K. The Role of Information-Consulting Service in Efficiency Increasing of the Use of Limited Resources in the Agrarian Enterprises / G.K. Dambaulova, M.K. Baymyrzayeva, Zh.A. Utebayeva, L.A. Bimendiyeva and G.T. Seitova // The Social Sciences. – 2016. – Vol. 11. – n. 10. – P. 2617-2620.