Қазақстан экономикасының бәсекеге қабілеттілігінің өсу факторы ретінде аграрлық нарықты дамыту

Зерттеудің мақсаты ретінде авторлармен республиканың агроөнеркәсіптік кешені өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың теориялық және практикалық бағыттарын талданған және оның бәсекелестік артықшылықтарын қалыптастыру мен дамыту жөнінде ұсынымдар берілген. Мақалада жедел шешім қабылдауды қажет ететін сала мәселелері көрсетілген. Негізгі міндет - бұл, ең алдымен, аграрлық сектордағы шикізаттық бағыттылықтан арылу, жоғары сапалы экспортқа бағдарланған ауыл шаруашылығы өнімін шығару. Пандемия жағдайында аймақтарды мемлекеттік қолдау көбінесе олардың халқының өмір сүру деңгейі мен сапасын анықтайды. Азық-түлік импорты мен экспортының көлемі қаралған. АӨК кәсіпорындарының экспорттық әлеуетін арттыруға бағытталған шараларды жетілдіру қажеттілігі туралы қорытынды жасалған. Инновациялық технологияларды қолдануды ескере отырып, ауыл шаруашылығы малдарына арналған дайын жемшөп өндірісінің болжамы ұсынылған, бұл ІҚМ басының өсуіне және оның өнімділігіне ықпал етеді. Мемлекеттің өзара мүдделерін және шаруашылық жүргізудің шағын нысандарын белгілеу, өңірлердің экономикалық әлеуетін арттыру, жергілікті және республикалық бюджет ресурстарын тиімді пайдалану мақсатында консалтингтік қызметтердің, атап айтқанда, консультациялық және оқыту семинарларын, тренингтер өткізудің маңызы зор. Елдің агроөнеркәсіптік өндірісін дамыту проблемалары бойынша кең ауқымды ғылыми зерттеулердің және ішкі және сыртқы нарықтарда агроөнеркәсіптік кешеннің бәсекелестік артықшылықтарын арттыруға мүмкіндік беретін ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер үшін ғылыми-ақпараттық сүйемелдеу жолымен қазіргі заманғы технологияларды білудің қолжетімділігін қамтамасыз етудің қажеттілігі негізделген. Жан басына шаққандағы ғылыми негізделген нормалар бойынша ауылшаруашылық өнімдерінің өндірісі мен сұранысының болжамдары есептелген.

1. Мизанбекова, С.К., Жумаханов, Ж. Обеспечение продовольственной безопасности в странах Евразийского экономического союза // Концепция развития науки и инноваций: взгляд молодых ученых: Материалы Междунар. науч.- практ. конф. – Алматы: Каспийский университет, 2016. - С. 307- 312.

2. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан за 2015-2019 годы: статистический сборник. - Нур-Султан: Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан, 2020. – 221 с.

3. Першукевич, П.М Продовольственное самообеспечение как основа продовольственной безопасности (методика оценки) // Перспективы развития агропромышленного комплекса: региональные и межгосударственные аспекты: Материалы Междунар. науч.-практ. конф.- Новосибирск, 2018.-С. 3-9.

4. Рекомендации по совершенствованию механизма государственной поддержки производства и реализации продукции и продовольствия в условиях интеграции стран ЕАЭС. Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан. - Алматы, 2016. - 46 с.

5. Калиев, Г.А. Стратегические приоритеты развития АПК Казахстана / Г.А. Калиев // Никоновские чтения. – 2019. – №24. – С. 421-425.

6. Абуов, К.К. Агроөнеркәсіптік аймақты басқарудағы ақпараттық технологиялар / К.К. Абуов, А.С.Нарынбаева // Проблемы агрорынка. – 2016.- № 1.- Б. 47-52.

7. Керімбек, Ғ.E. Проблемы повышения конкурентоспособности агропромышленного производства / Ғ.E. Керімбек, Р.Б. Сартова, Д.З. Айгужинова // Проблемы агрорынка. – 2016.- № 3.- С. 35-39.

8. Послание Главы государства К.-Ж. Токаева народу Казахстана «Казахстан в новой реальности: время действий» [Электронный ресурс]. - 2020. – URL: https://www.akorda.kz. (дата обращения: 02.02.2021).

9. Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан [Электронный ресурс].-2019.-URL: https://www.gov.kz. (дата обращения: 15.01.2021).

10. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс].-2019.-URL: https://www//stat.gov.kz. (дата обращения: 08.01.2021).

11. Аграрные новости Казахстана. Информационный бюллетень «Германо-Казахстанский аграрно-политический диалог» [Электронный ресурс].- 2020.- URL: https://agrardialog-kaz.de/post/informaczionnyj-byulletendekabr-2020g/ (дата обращения: 08.01.2021).

12. Государственная программа развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 гг. - Астана, 2017. - 94 с.

13. Что представляет собой рынок животноводства и каково его развитие [Электронный ресурс].-2021.-URL: https://forbes.kz. (дата обращения: 15.02.2021).

14. Нуркужаев, Ж.М. Государственная поддержка малых форм хозяйствования в аграрном секторе Казахстана, некоторые аспекты консультационных и обучающих мер (рекомендации) / Ж.М. Нуркужаев, М.И. Сигарев. – Алматы: Казахский научно-исследовательский институт экономики агропромышленного комплекса и развития сельских территорий, 2020. - 21 с.

15. Heigermoser Maximilian, Glauben Thomas COVID-19, the oil price slump and food security in low-income countries [Electronic resource].- 2020.- URL: http://www.iamo.de/en/publiccations/iamo-policy-briefs/ (date of access: 02.02.2021).