Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарындағы қаржы-шаруашылық қызмет: теориялық аспектілер

Мақсаты – ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында экономиканың басқа салаларынан ерекшеленетін Қаржы-шаруашылық қызметті жүргізу ерекшелігін көрсету, ол көбінесе ассортиментпен, өндірілетін өнім көлемімен және құндық мәнде өткізумен сипатталады, ол өндірістік қуаттардың сапасына, тозуына, қажетті шикізаттың, материалдардың болуына, өнімді өткізу нұсқаларына тікелей тәуелді болады. Мынадай міндеттер шешімін табады: аграрлық саланы қалыптастырудағы есепке алу проблемалары зерделенген; осы саладағы шаруашылықтарда экономикалық белсенділікті күшейтуде қиындықтар анықталған; кең ауқымды, жедел келіп түсетін ақпарат болған кезде жерді, өндірістік қорларды, материалдық, қаржылық және еңбек ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыруға, шығындарды азайтуға, агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің рентабельділігін арттыруға және  шаруашылықтардың қаржы-экономикалық жағдайын жақсартуға ықпал ететін шаралар жүйесі ұсынылған. Жүргізілген талдау нәтижелері сыртқы факторлармен (инфляция, салааралық алмасудың тепе-теңдігінің бұзылуы, төлемге қабілетті сұраныс, тұтынушылардың табыс деңгейі және шаруашылық жүргізудің басқа да экономикалық жағдайлары) қатар қаржы-шаруашылық қызметке ішкі факторлар да үлкен әсер ететінін көрсетеді: активтердің құрылымын оңтайландыру, инвестициялықинновациялық процес-терді енгізу, аграрлық секторды  техникалық және технологиялық жаңғырту. Ауыл шаруашылығындағы бухгалтерлік есеп өндірістік процестердің барысы, рентабельділіктің өсуі және жұмыс сапасының жақсаруы туралы қажетті ақпарат беруге ықпал етеді. Негізгі қорытындылар аграрлық бейіндегі кәсіпорындарда есепке алуды ұйымдастыру кезінде озық ақпараттық технологияларды қолдануды, пайдаланушылардың әртүрлі топтарының қажеттіліктеріне бейімделу бойынша жаңа мүмкіндіктерді іске асыруды, басқа бағдар-ламалармен өзара іс-қимыл тетіктерін дамытуды көздеу қажет. Тиімді агроөнеркәсіптік өнді-ріс шаруашылық жүргізуші субъектінің тұрақты қаржылық жағдайында ғана мүмкін болады.

1. Мусаева, А.А. Ауыл шаруашылығындағы бухгалтерлік есеп: оқу құралы / А.А. Мусаева, С.Б.Альдешова, А.С. Биктеубаева – Алматы: Нархоз университеті. 2016. 301б.

2. Мусаева, А.А. Салалардағы бухгалтерлік есеп жазбалары: практикум /А.А.Мусаева, Ж.Б. Хамидуллина, Ш.Б.Сисенгалиева, С.Б. Альдешова.-Атырау: Ақ жайық баспасы, 2015.-112 б.

3. Нұрсейітов, Э.О Ұйымдардағы бухгалтерлік есеп: оқу құралы / Э.О. Нұрсейітов. -Алматы: LEM, 2012.-432б.

4. Нажикбаева, К.К. Бухгалтерский учет в сельском хозяйстве / К.К. Нажикбаева. Алматы: LEM, 2014.-164с.

5. Әлиев, М.Қ. Кәсіпорындағы қаржылық пен салық есебін ұйымдастыру: оқу құралы /М.Қ. Әлиев, М.А.Алтынбеков, Ж.Қ.Абжан, Б.Н.Жабытай, Л.Қ.Саналиева. Астана: Қаз ЭҚХСУ БПО, 2018.-224 б.

6. Өтешова, А.Қ. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің даму үрдісі / А.Қ. Өтешова, Б.З. Жумагалиева, Г.Т. Ахметова // Проблемы агрорынка.-2019.-№2 .-Б. 34-41.

7. Ахметова, Г.Т., Альдешова, С.Б., Дарискалиева, М.С. Ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігін арттырудың негіздері // Казақстанның Тәуелсіздік күніне арналған «Төртінші индустриалды революция жағдайындағы экономика және білім дамуының мәселелері және келешегі»: атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары.-Алматы.-2019.-Б.42-44.

8. Ахметова, Г.Т., Егорова, Л.А. Пути повышения эффективности деятельности предприятий сельскохозяйственного производства // Проблемы и перспективы развития экономики и образования в условиях четвертой индустриальной революции», посвященной дню Независимости Казахстана: Материалы Междунар. науч.-практич. конф..Алматы, 2019. С. 39-41.

9. Ахметова, Г.Т. Қазақстанның Атырау облысының ауыл шаруашылығы өндірісі: жағдайы мен проблемалары / Г.Т. Ахметова, К.М. Утепкалиева, С.Б. Альдешова // Проблемы агрорынка.-2020.№1. – Б. 67-74.