Агроөнеркәсіптік өндірісті цифрландырудың ғылыми негіздері

Мақаланың осы тақырыбының өзектілігі елдің азық-түлік қауіпсіздігін және ауыл халқының әл-ауқатын жақсартуды қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешені салаларын Автоматтандыру және цифрландыру қажеттілігіне байланысты. Республиканың мал шаруашылығын дамытудың негізгі проблемалары қаралған. Оның өндіріс құрылымы шаруашылық санаттары бойынша талданған. Сала өнімдерінің шамамен 55%-ын халықтың шаруашылықтары қамтамасыз етеді, онда ірі қара мал басының 55,3%-ы ұсталады. Зерттеудің мақсаты – инновациялық технологияларды пайдалану және мал шаруашылығы фермаларын цифрландыру есебінен етті мал шаруашылығы өнімінің көлемін ұлғайту, сондай-ақ ет өндірудің шығыны аз, экологиялық таза технологияларының ұтымды нұсқалары мен техникалық шешімдерін әзірлеу және ғылыми растау қажеттілігін негіздеу. Жұмыста статистикалық мәліметтерді жинақтаудан, фактологиялық ақпаратты иллюстрациялық баяндаудан және т.б. тұратын экономикалықстатистикалық талдау әдістері қолданылған. Нәтижелер – авторлар қазақстандық ет өнімдеріне деген жоғары сұранысты ішкі және сыртқы нарықтарда қанағаттандыру қазіргі уақытта ел өңірлеріндегі объективті жағдайларды ескере отырып, ет бағытындағы мал

шаруашылығындағы өндірістік процестерді автоматтандыру мен цифрландыруға негізделген жоғары тиімді технологиялардың трансферті мен бейімделуін талап етеді деп тұжырымдайды. Мал шаруашылығында қысқы және мәдени жайылымдарды, жайылым айналымдарын, маусымдық ротацияларды ұйымдастыру технологиясы, азықтандырудың ғылыми негізделген рационын жасау, технологиялық процестерді автоматтандыру үшін машиналар мен жабдықтарды таңдау бойынша деректер келтірілген. Цифрландыру деңгейлері бойынша модельдік фермаларды құру тиімділігіне экономикалық бағалау жүргізілген: базалық, ілгері, цифрлық; еңбек өнімділігінің көрсеткіштері, өтелу мерзімі есептелген. Қорытындылар ет өнеркәсібін мемлекеттік қолдауды ұлғайту қажеттілігін көрсетеді.

1. Еcенгалиева, С.М. БҚО ауыл тұрғындарының кірсінің қалыптасуы және құрылымы / С.М. Еcенгалиева, Б.К. Рахимгалиев //Проблемы агрорынка.2019.№ 2 .Б. 58-67.

2. Гиззатова, А.И. Қазақстан халқы үшін азық-түліктің экономикалық қолжетімділігі / А.И. Гиззатова, С.Т. Капанова, С.М. Есенгалиева //Проблемы агрорынка. – 2019.№ 1 . – Б. 48-55.

3. Стратегический план развития Республики Казахстан до 2025 года, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 15 февраля 2018 года № 636 [Электронный ресурс].-2018.-URL: http:// www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 28. 01.2021).

4. Тенденции развития экономики и промышленности в условиях цифровизации / под ред. д-ра экон. наук, проф. А.В. Бабкина.СПб.: Изд-во Политехн. ун-та, 2017. – 658 с.

5. Гиззатова, А.И. Макроэкономика: учебное пособие / А.И. Гиззатова, А.А.Ким. – Алматы: Издательство «Бастау», 2014.392с.

6. Bozymov, K.K. Exterior Features and Productive Qualities of Young Beef Cattle of Various Genotypes / K.K. Bozymov, E.G. Nasambaev, A.B. Akhmetalieva, A.E. Nugmanova // International Journal of Engineering and Advanced Technology (IJEAT). 2019.-Vol.9.Issue 2.-P.215-220

7. Цифровые технологии в аграрном секторе [Электронный ресурс].-2020.- URL:https://www.agroxxi.ru/gazeta-zaschita-rastenii/ zrast/kakie-cifrovye-reshenija-prizhivayutsja-v-agrobiznese.html (дата обращения: 23.02.2021).

8. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Западно-Казахстанской области 2014-2018: статистический сборник/ на казахском и русском языках, Уральск: Департамент статистики ЗКО. -2019.116 с.

9. Национальный план развития мясного животноводства на 2018-2027 гг. – 2018 . – Астана: МСХ. – 20 с.

10. Статистический сборник «Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан», Комитет по статистике МНЭ РК [Электронный ресурс].-2019.-URL: http://www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 28.01.2021).