ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ ЖЕМІС-КӨКӨНІС САЛАСЫ: ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ БОЛАШАҒЫ

Авторлар Оңтүстік Қазақстан өңірінің жеміс-көкөніс саласын дамытудың мүмкіндіктері мен перспективаларын зерттеді. Тамақ өнеркәсібінің басым салаларының бірі Жеміс-көкөніс секторы болып табылады. Мақалада жеміс-көкөніс өндірісінің тиімділігін арттырудың өзекті мәселелері қарастырылады, оларды шешу елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды, өйткені жоғары биологиялық құндылықтың арқасында көкөністер мен жемістер халықтың теңдестірілген және байытылған тамақтануында ерекше орын алады. Жеміс-көкөніс өнімдерін өндіру көлемін кеңейту перспективасының ғылыми және практикалық маңыздылығы атап өтілді. Индустриялық-инновациялық жолға көшу, жеке жеміс-көкөніс өнімдерін қайта өңдеудің бәсекеге қабілеттілігінің жоғары деңгейі бойынша ұсынымдар ұсынылды. Оңтүстік Қазақстан өңіріндегі (Алматы, Түркістан, Жамбыл, Қызылорда облыстары) инновациялық даму дәрежесі мен шарттарына баға берілді. Жеміс-көкөніс дақылдарын өсіру әлеуеті анықталды. Оңтүстік Қазақстандағы жеміс-көкөніс тауарлары тобын өндірудің, сақтаудың, қайта өңдеудің және өткізудің қазіргі жай-күйінің аспектілері көрсетілген. Жеміс-көкөніс қосалқы кешеніндегі инновациялық қызмет бағыттары талданған. Жеміс-көкөніс өнімдерін өндіруді мемлекеттік реттеу және ынталандыру қажеттілігі негізделген. Қазіргі жағдайда өңірдің экономикалық өсуінің неғұрлым перспективалы бағыты жеміс-көкөніс кластерлерін ұйымдастыру болып табылады. Оның әлеуетті мүмкіндіктерін барынша толық пайдалану, табиғи және экономикалық ресурстарды: жерді, атмосфералық факторларды, суармалы суды, кооперацияны, капиталды шоғырландыруды, жаңа техника мен технологияларды тиімді пайдалануды кеңейту, өңірді азық-түлікпен қамтамасыз ету және алыс және жақын шетелдерге экспортты жандандыру үшін оңтүстік өңірдің жеміс-көкөніс өндірісін одан әрі дамытудың негізгі бағыттары көрсетілген.

Оңтүстік Қазақстан өңірі, табиғи ресурстар, жеміс-көкөніс саласы, өндіріс, инновациялық даму, рентабельділік, кластерлер, өндірісті жаңғырту, жаңашылдық, бәсекеге қабілеттілік

1. Акимбекова, Г.У. Современное состояние и потенциал развития сферы хранения и переработки плодоовощной продукции в Республике Казахстан / Г.У. Акимбекова, А.С. Сапаров, А.Б. Баймуханов, У.Р. Каскабаев // Проблемы агрорынка.- 2018.- №4.- С.125-133.

2. ВОЗ определила норму потребления фруктов и овощей в день [Электронный ресурс].- 2016.- URL: http://www.normoflorin. ru/ voz-opredelila-normu-potrebleniya-fru (дата обращения: 17.06.2020).

3. В создании овощного кластера необходима поддержка республиканских органов [Электронный ресурс].- 2020. - URL: http:// www.zakon.kz/ 98035-v-sozdanii-ovoshhnogo-klastera.html (дата обращения: 5.06. 2020).

4. Население Казахстана [Электронный ресурс].-2019.-URL:http://www.сountrymeters.info/ ru/Kazakhstan (дата обращения: 5.02.2020).

5. О потреблении продуктов питания в домашних хозяйствах в Республике Казахстан в 2019 году [Электронный ресурс]. -2019. URL:http://www.kaz.zakon.kz/5019062-o-potreblenii-produktov-pitaniya-v.html (дата обращения: 5.02.2020).

6. Основные показатели работы промышленности РК за 2017г. [Электронный ресурс]. - 2018. -URL: http:// www.stat.gov.kz/ faces/ (дата обращения: 20.11.2018).

7. Своик П. Мясной провал в период / П Своик //Ведомости Казахстана.-2020.-23 марта.

8. Акимбекова, Г.У. Механизм формирования и функционирования отраслевых кластеров в сферах производства, хранения, переработки и сбыта сельскохозяйственной продукции (методические рекомендации) / Г.У. Акимбекова, А.Б. Баймуханов, У.Р. Каскабаев, М.C. Мухаджан.- Алматы, 2017.- 53 с.

9. Программа развития Жамбылской области на 2016-2020 годы [Электронный ресурс].- 2020.- URL: http://www.zhambyl.gov. kz/ ru/news/plan_meropriyatiy(дата обращения: 5.06.2020).

10. Мырзалиев Б.С. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешеніндегі инновациялық үдерістер: мәселелері және оларды шешу жолдары /Б.С. Мырзалиев, Е.Т. Абилкасимов, Л.Т. Тайжанов // Проблемы агрорынка. - 2020. - № 1. - Б.18-26.

11. Базарбаев А.О. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамыту мәселелері және оларды шешу жолдары