ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ХАЛҚЫНЫҢ САЛАУАТТЫ ӨМІР САЛТЫ ҮШІН ДҰРЫС ТАМАҚТАНУЫ

Ғылыми зерттеуде республика халқын азық-түлікпен қамтамасыз ету мәселелері баршылық, қолжетімділік және жеткіліктілік өлшемдері бойынша көрсетілген. Ұлт денсаулығы - дұрыс теңдестірілген тамақтануға тікелей тәуелді елдің тұрақты дамуының негізі болады. Мақалада ауыл шаруашылығы мен азық-түлік өнімдерінің жалпы өндірісін талдау ұсынылған. Азық-түліктің экономикалық және физикалық қолжетімділігін анықтау үшін Қазақстан тұрғындарының тағам өнімдеріне қатысты жан басына шаққандағы орташа ақшалай табыстарының бағасы мен сатып алу қабілеті талданды, оларды сатып алуға, пайдалануға арналған шығыстардың заттай көріністегі деңгейі көрсетілді. Өңірлер бойынша, ауылдық жерлерде тұратын адамдардың әртүрлі санаттары бойынша негізгі тағам өнімдерін пайдалану көрсеткіштерін салыстыру қала және ауыл тұрғындары үшін, сондай-ақ аумаққа, табыс деңгейіне, ең төменгі күнкөріс шегіне байланысты ауытқуларды анықтады. Он сегіз жасқа дейінгі балалары бар ондық топтар мен үй шаруашылықтарын тұтынудың айырмашылықтары көрсетілген. Ондық топтар мен аймақтар бойынша калориялық тамақтану құрылымында ауытқулар бар. Тамақтану проблемаларының республика халқының осал топтарының денсаулығына әсері қарастырылуда. Диетаға әсер ететін себептер мен факторлар анықталған және талданған. Тұрақты экономикалық даму мақсаттарына қол жеткізуге, сау, органикалық өнімге деген көзқарасқа салыстырмалы талдау берілген. Ел тұрғындарын жеткілікті және қолжетімді азық-түлікпен қамтамасыз ету, сұраныс пен ұсыныстың теңгерімін белгілеу, өндірілетін өнімнің сапасын арттыру проблемасын шешу кез келген елдің мемлекеттік саясатының маңызды басымдығы болып табылады.

дұрыс тамақтану, адамның дамуы, жұқпалы емес аурулар, өнімнің экономикалық, физикалық қол жетімділігі, физиологиялық тұтыну нормалары, калория мөлшері, органикалық өнімдер

1. Official site of the UN. International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights [Electronic resource].- 2020.- URL: http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/co nventions/pactecon.shtml. (date of access: 19.08.2020).

2. UN official website [Electronic resource].- 2020.- URL: http://www.un.org/ru/ sections/issues-depth/food/index.html (date of access: 19.08.2020).

3. Food Security & Nutrition around the World http [Electronic resource].-2020.-URL: http:// www.fao.org/ 3/ I9553EN/i9553en.pdf (date of access: 19.08. 2020).

4. "Human Rights Fact Sheet" brochure. United Nations. Human rights. Office of the High Commissioner for Human Rights. The right to adequate food. Statement of facts.- Geneva.-2004.- No. 34.- 65 p.

5. Global Strategic Framework for Food Security and Nutrition. Rome, Italy. Committee on World Food Security [Electronic resource]. - 2020.- URL: http://www.fao.org/3/ MD776R/MD776R.pdf (date of access: 19.08.2020).

6. Official statistical data of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan [Electronic resource].- 2020.- URL: http:// www.stat.gov.kz (date of access: 19.08. 2020).

7. Order of the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated December 9, 2016 No. 503 On the approval of scientifically grounded physiological norms of food consumption [Electronic resource].- 2020.- URL: https:// www.online.zakon.kz / Document /? Doc_id = 34926220 (date of access: 19.08.2020).

8. Mizanbekova, S.K. Priority directions of regulation of agri-food market / S.K. Mizanbekova, B.B. Kalykova, G.K. Nurmanbekova // Problems of AgriMarket.-2019.-No.1.-P.30-39.

9. Kozhakhmetova, G.A. Food security as priority of agricultural policy/ G.A.Kozhakhmetova, O.V. Lashkareva, T.A. Taipov // Problems of AgriMarket.- 2018.- № 2.-P.43-49.

10. Grigoruk, V.V. Environmental and economic conditions in Kazakhstan for growing agricultural crops using organic technologies / V.V. Grigoruk, A.M. Ayulov // Science about man: humanitarian studies. - 2019.-№4 (38).- P.223-229.