Қазақстанның Ақмола облысындағы еңбек нарығының үрдісі

Зерттеудің мақсаты ауыл шаруашылығындағы еңбек нарығында орын алатын негізгі үрдістер мен құбылыстарды қарастыру болып табылады. Бұл мәселені зерттеу барысында облыстың жұмыспен қамтылған халқының басым бөлігі ауылдық жерлерде тұратыны анықталған. Қазіргі уақытта Ауыл еңбек нарығы үшін экономиканың аграрлық секторында жұмыспен қамтылғандар санының қысқаруы, жұмыс күшін пайдалануды сипаттайтын сапалық параметрлердің нашарлауы, мамандардың құзыреттері деңгейінің кеңейтілген ұдайы өндіріс сұраныстарымен және еңбек ресурстарының тиімділігімен сәйкес келмеуі, білікті қызметкерлердің сұранысы мен ұсынысының өсіп келе жатқан теңгерімсіздігі тән екендігі анықталған. Ауылда орын алған жұмыссыздық жағдайында тұрғындар арасында агроөнеркәсіптік өндірістегі басты бұқаралық мамандықтардың кәсіби кадрларының жетіспеушілігі байқалғаны анықталған. Ақмола облысында жұмыспен қамтылғандардың құрылымына талдау жүргізілді, ол қалалық және ауылдық жерлерде жұмыспен қамту арасындағы елеулі айырмашылықтарды көрсетті. Ауыл тұрғындарының жалпы санында еңбекке қабілетті жастан асқан халықтың үлес салмағының өсуіне байланысты теріс үрдіс көрсетілген. Ауылдық жұмыспен қамтудың салалық құрылымын салыстырмалы талдау ауыл шаруашылығында жұмыспен қамтылғандар үлесінің төмендегенін көрсетті. Зерттеу барысында ауыл халқының қалаға ағылуының негізгі себептері анықталған. Білікті жұмысшыларды аграрлық секторға қайтаруға ықпал ететін негізгі факторлар көрсетілген. Ауыл тұрғындарын еңбекпен қамтамасыз етудің басым бағыттары айқындалған, олардың ішіндегі неғұрлым маңыздылары – ауылда шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, сондай-ақ халықтың жеке шаруашылықтарында өзін-өзі жұмыспен қамту. Ауылдық аумақтардың еңбек нарығының жұмыс істеу нәтижелілігін арттыруға бағытталған бірқатар шаралар ұсынылған.

1. О занятости населения. Закон Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года № 482-V ЗРК [Электронный ресурс].-2016.-URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1600000482 (дата обращения: 10.01.2021).

2. Антонов, Е.В. Динамика занятости и состояния рынков труда регионов России в 2010–2017 гг. / Е.В. Антонов // Вестник Санкт-Петербургского университета. Науки о Земле.- 2019.- №64(4).- С.559-574 https://doi.org/10.21638/spbu07.2019.404.

3. Основные индикаторы рынка труда в Республике Казахстан (4 части) [Электронный ресурс].-2019.-URL: https://stat.gov.kz (дата обращения: 12.01.2021).

4. Ибришев, Н.Н. Анализ качества жизнедеятельности сельского населения Республики Казахстан / Н.Н. Ибришев, А.Б. Молдашев, С.Т.Жумашева, И.С.Таипова //Проблемы агрорынка.-2018.-№3.-С.186-192.

5. Волков, В.И. Обеспечение квалифицированными кадрами предприятий аграрной сферы агропромышленного комплекса региона / В.И. Волков, В.И. Набоков, Н.К. Юлдашев // Аграрный вестник Урала.-2020.-№ 06 (197).-С.81-88.

6. Лещева, М.Г. Кадровый потенциал сельскохозяйственных организаций региона: формирование и использование / М.Г. Лещева//Известия ТСХА.–2017.-Вып. 6.- С.114-128.

7. Об утверждении Государственной программы развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017- 2021 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 июля 2018 года № 423 [Электронный ресурс].- 2018.- URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1800000423 (дата обращения: 10.01.2021).

8. Об утверждении Государственной программы развития регионов на 2020 - 2025 годы. Постановление Правительства Республики Казахстан от 27 декабря 2019 года № 990 [Электронный ресурс].- 2019.- URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1900000990 (дата обращения: 15.01.2021).

9. Повышение качества жизни на селе: проектом «Ауыл – Ел бесігі» до 2025 года будут охвачены 80% всех сельских жителей [Электронный ресурс].- 2019.- URL: https://primeminister.kz/ru/povishenie-kachestva-zhiznina-sele-proektom-auil-el-besigi-do-2025-godabudut-ohvacheni-80-vseh-selskih-zhitelei (дата обращения: 16.01.2021).

10. Об утверждении Государственной программы развития продуктивной занятости и массового предпринимательства на 2017- 2021 годы "Еңбек". Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 ноября 2018 года №746 [Электронный ресурс].-2018.- URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1800000746 (дата обращения: 22.01.2021)