Өңдеуші кәсіпорындардағы жабдықтау жүйесіндегі басқарушылық есеп

Қазіргі уақытта Басқару есебін қою және жүргізу кәсіпорын басшыларына басқару саласында уақтылы шешім қабылдауға мүмкіндік беретін басым шарттардың бірі болып табылады. Даму бағыттары, өндірістік қуаттар, өндірілетін өнім түрлері – осы параметрлердің барлығы талдауды, жүйелеуді және есепке алуды талап етеді. Басқарудың барлық деңгейлерінің өндірістік, экономикалық және қаржылық қызметтің тиімділігі үшін жауапкершілігі артып келеді. Авторлар шұжық өндіретін кәсіпорындарда өнімдерді сатып алу, жеткізу, қабылдау, сақтау және сату алдындағы дайындау рәсімдерін қамтитын жабдықтау процесін зерттеген. Осы саладағы есепке алу жүйесін ұйымдастыруға мынадай факторлар әсер ететіні анықталды: дайын өнімдер бастапқы шикізатты қайта өңдеу нәтижесінде алынады; технологиялық процестің ерекшеліктері шикізат түріне, рецептураға байланысты болады; шұжық өндірісі механикаландыру мен автоматтандырудың жоғары деңгейімен ерекшеленеді. Зерттеулер көрсеткендей, Басқару есебі әрқашан өзіне жүктелген барлық міндеттердің орындалуын қамтамасыз ете бермейді. Авторлардың пікірінше, оларды келесі тізіммен толықтыруға болады: шикізат базасының болуы туралы ақпарат беру; алыс-беріс шикізаты бойынша бюджеттер мен басқарушылық есеп беру нысандарын қалыптастыру; санитарлық-гигиеналық нормалардың сақталуын, шикізат пен дайын өнімнің сапасын бақылау; өнім желісі бойынша мәліметтер беру, экологиялық қаптаманың болуы туралы мәліметтермен қамтамасыз ету. Осы мәселелерді шешу басқарудың жеделдігі мен тиімділігін арттыруға; ақпараттық және есеп айырысу процестері бойынша шешім қабылдайтын басшылар мен менеджерлердің еңбек шығындарын азайтуға ықпал етеді.

1. Ивашкевич, В.Б. Организация учета по центрам ответственности и местам формирования затрат / В.Б. Ивашкевич // Бухгалтерский учет.-2016. -№5.- С.125-128.

2. Даулетбеков, Ә.Д. Басқарушы-өндірістік есеп:оқу құралы / Ә.Д. Даулетбеков, К.Т. Тайғашинова.- Алматы: ТОО «Принт», 2015.- Б.180-185.

3. Назарова, В.Л. Управленческий учет: учеб. / В.Л. Назарова, Д.А. Фурсов, С.Д. Фурсова, Ж.С. Жаппарханова. - Алматы: Экономика, 2015. -С.297-300.

4. Сатубалдин, С.С. Учет затрат на производство в промышленности США / С.С. Сатубалдин.– М.: Финансы, 2017.-С. 141-142.

5. Керимов, В.Э. Управленческий учет производственной деятельности: учеб. пособие / В.Э. Керимов, А.А. Епифанов, П.В. Селиванов, М.С. Крятов. - М.: Издательство «Экзамен», 2019.-С. 160-161.

6. Назарова, В.Л. Стратегический управленческий учет и его роль в управлении предприятием: монография/ В.Л.Назарова.- Бишкек, 2014.-С.161-163.

7. Назарова, В.Л. Бюджетирование в системе стратегического управленческого учета, проблемы его организации на промышленном предприятии: монография / В.Л. Назарова.- Алматы: Алматинская акаде-мия экономики и статистики, 2016.-С.230-231.

8. Надеева, Н.В. Организация внутреннего аудита на предприятии:учеб.пособие / Н.В. Надев.- Алматы: Алматинская академия экономики и статистики, 2017.-С. 112-113.

9. Мезенцева, Т.М. Современные проблемы бухгалтерского учета и отчетности в России и странах содружества: монография / Т.М. Мезенцева.- Алматы: Алматинская академия экономики и статистики, 2018.- С. 296-297.

10. Кеулимжаев, К.К. Вопросы совершенствования учета затрат на производства / К.К. Кеулимжаев, А.К. Джумагазина// Статистика, учет и аудит.- 2012.- №6. – С. 29-27.