Қазақстанның құс шаруашылығы: мәселелері және оларды шешу жолдары

Қазақстанның құс шаруашылығы саласын экономикалық-статистикалық талдау нәтижелері ұсынылған. 2010-2019 жылдар аралығындағы Қазақстанның жетекші өңірлеріндегі оның жай-күйі мен дамуына динамикада бағалау жүргізілген. Республикадағы құс шаруашылығының тиімділігін ынталандыратын негізгі факторлар анықталған. Елдің азықтүлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ықпал ететін бірқатар проблемалар атап өтілген, бұл осы сектордың импортқа тәуелділігінің қазіргі жай-күйін ескеру үшін ерекше маңызды болады. Құс өнімдерін өндіру көлемінің кеңеюі құс етіне деген ішкі қажеттіліктерді қанағаттандыратыны, осылайша құс шаруашылығы қосалқы кешенінің бірқатар өнімдері бойынша импорттық тәуелділікті төмендететіні көрсетілген. Аймақтар бойынша құс санының азаюының себептері негізделген. Құс шаруашылығының дамуына тежеуші факторлардың әсерін азайту бойынша шаралар әзірленген. Мақалада талдау нәтижесінде анықталған мәселелерді шешу бойынша ұсынымдық сипаттағы қорытындылар жасалған, оның ішінде жемшөп базасын жақсарту, техника мен арнайы жабдықты сатып алуға, ет және жұмыртқа бағытындағы шаруашылықтардың модульдік өндірістік конструкцияларын салуға, құс шаруашылығы кәсіпорындарының инвестициялық қызметін жеңілдікпен субсидиялауға байланысты қаржылық шығындардың бір бөлігін (30%) өтеу бойынша ұсынымдар, сондай-ақ мемлекеттік резервте және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер қауымдастығында азықтық астықтың тұрақтандыру қорларын қалыптастыру, жоғары өнімді құс кросстарын пайдалану қажеттілігі, құс шаруашылығының меншікті асыл тұқымдық базасын дамыту, азықпен қамтамасыз етуді жақсарту, ресурс үнемдеуші энергияны қажетсінетін технологияларды енгізу, саланы білікті кадрлармен қамтамасыз ету бойынша мақсатты жұмыстар берілген.

1. Davis, K.F. Meeting future food demand with current agricultural resources / K.F. Davis // Global Environmental Change. - 2016. - Т. 39. - PP. 125–132.

2. De Olde, E.M. Assessing sustainability at farm-level: Lessons learned from a comparison of tools in practice / E.M. De Olde// Ecological Indicators. - 2016. - Т. 66. - PP. 391-404.

3. Gutzler, C. Agricultural land use changes–a scenario-based sustainability impact assessment for Brandenburg, Germany / C. Gutzler// Ecological indicators. - 2015. - Т. 48. - PP. 505–517.

4. Minviel, J.J. Effect of public subsidies on farm technical efficiency: a meta-analysis of empirical results / J.J. Minviel, L. Latruffe // Applied Economics - 2017.- Vol. 49.- №.2.- PP. 213-226.

5. Mogaji, K.A. Regional prediction of groundwater potential mapping in a multifaceted geology terrain using GIS-based Dempster– Shafer model / K.A. Mogaji, H.S. Lim, K. Abdullah // Arabian Journal of Geosciences. -2015. - Vol. 8. - № 5. - PP. 3235–3258.

6. Попов, Н.А. Экономика сельского хозяйства / Н.А Попов.- М.:"Экмос", 2017.- 352 с.

7. Ломакин, А.А. Устойчивое развитие сельских территорий как направление стратегии их функционирования /А.А.Ломакин, М.Ю. Федотова.– Пенза, 2016. – 240 с.

8. Абдикадирова, А.А. Производственные инфраструктурные объединения в агропромышленном комплексе/ А.А. Абдикадирова, Ж.А. Дулатбекова, М.Ш. Кушенова //Проблемы агрорынка.-2020.-N4.-С.118-124 https://doi.org/10.46666/2020-4-2708-9991.14.

9. Азретбергенова, Г.Ж. Повышение экономической эффективности аграрного сектора в регионах Казахстана / Г.Ж. Азретбергенова, А.О. Сыздықова, Б.Б. Бимендеев//Проблемы агрорынка. -2020.-N2.-С. 75-81.

10. ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттігінің Ұлттық статистика бюросының сайты [Электрондық ресурс]. - 2020. – URL: https://stat.gov.kz/official/dynamic (қаралған күні: 8.01.2021).