Ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігі: ситуациялық талдау

   Аграрлық өндiрiстiң тиiмдiлiгiн арттыру басқарушылық шешiмдер қабылдау мақсатында кәсiпорынның сыртқы және iшкi ортасының көрсеткiштерiн үнемi зерделеу және мониторинг жүргiзу үшiн ахуалдық талдау жүргiзудi талап етедi.

   Мақсаты - ауыл шаруашылығы тауарын өндiрушiнiң функционалдық стратегиясын шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң iшiнде және одан тыс болып жатқан оқиғалардың жиынтығы ретiнде жағдайдағы басымдықтарды орналастыру және белгiсiздiк жағдайында оның ықтимал дамуы негiзiнде негiздеу.

   Әдістер агробизнестің нәтижелілігін бағалаудың диалектикалық тәсіліне негізделеді. Проблемаларды зерттеу және ұсыныстарды дайындау процесінде уақтылы есепке алудың, бақылаудың, жоспарлаудың және болжаудың монографиялық, сандық және сапалық әдістері пайдаланылды. Зерттеудің ақпараттық базасын өндірістік құрылымның статистикалық және бухгалтерлік есептілігінің деректері құрады.

   Нәтижелер - іскерлік орта мен оның функционалдық мүмкіндіктерін зерттеудің әдіснамалық және әдістемелік аспектілері көрсетілген. Аграрлық құрылым мысалында өндiрiстiк процестiң рентабельдiлiк
деңгейiне iшкi және сыртқы ауыспалылардың әсерiн диагностикалау жүргiзiлдi, оны жаңғыртудың стратегиялық бағытын таңдау дәлелдендi, қаржылық нәтижелердi ұлғайту және өндiрiстiк-шаруашылық қызметтiң операциялық тәуекел дәрежесiн төмендету жөнiндегi iс-шаралар әзiрлендi.

   Қорытынды - авторлар жүйелі тұжырымдамалық талдаудың практикалық аспектілерін ұсынды, кәсіпкерлік объектісінің табыстылығына, өнімділігіне және бәсекеге қабілеттілігіне әсер ететін аса маңызды факторлар анықталды, аграрлық өнім өндірудің инвестициялық және маркетингтік жоспарлары дәлелденді; ресурстар мен шығындар, технологиялар бойынша өндірістік циклдың үнемділігін арттыру жолдары тұжырымдалған. Дұрыс стратегиялық шешімді практикалық тұрғыдан қамтамасыз ететін ақпараттың қажетті сипаттамаларына мыналар жатады: дұрыстығы, жеткіліктілігі, уақтылығы, тұтастығы және қолжетімділігі. Бұл ретте осы мәліметтердің қандай салада қолданылуы, пайдаланылуы және пайдалы болуын түсіну қажет. SWOT-талдау әлсіз және күшті жақтарды, экономикалық өсудің және кәсіпорынның бәсекелестік артықшылықтарын нығайтудың қатерлері мен мүмкіндіктерін анықтауға мүмкіндік береді.

1. Yaremchuk, E. Economic analysis as an element of strategic planning in organizations / E. Yaremchuk, S. Muzalev // Russian Journal of Management. – 2020. – Vol. 8.– № 1. – Р. 151–155.

2. Olimova, N. Possibilities of choosing the strategy of anti-crisis and competitive management based on the own economic potential of the enterprise / N. Olimova, O. Teshabaev, I. Usmona-liev // International journal of social science & inter-disciplinary research. – 2022. – N 11. – Р. 179-182.

3. Лихолетова, Н.В. Теоретические аспекты стратегического управленческого анализа для сельскохозяйственных организаций / Н.В. Лихолетова // Бенефициар.– 2020.– № 72.– С.13-19.

4. Кукин, И.И. Особенности развития эффективности сельскохозяйственного производства в историческом аспекте / И.И. Кукин //Экономика, труд, управление в сельском хозяйстве. – 2021.– № 11.– С.142-146.

5. Меновщикова, А.Н. Сущность и понятие эффективности деятельности организации / А.Н. Меновщикова // Интерактивная наука. – 2022. – № 9.– С. 22-23.

6. Якунина, Е.В. Понятие эффективности деятельности организации / Е.В. Якунина // Экономика и бизнес: теория и практика. – 2021. – № 11.– С. 251-254.

7. Ricketts, M. The Economics of Business Enterprise: An Introduction to Economic Organisation and the Theory of the Firm. Edward Elgar Pub [Electronic resource].– 2002. Available at: https://www.pdfdrive.com/the-economics-of-business-enterprise--an-introduction--to-economic-organization-and-the-theory-of-the-firm-e185543373.html (date of access: 03. 09. 2024).

8. McConnell, C.R., Brue, St. L., Flynn, S.M. Economics. – New York: McGraw-Hill Education [Electronic resource]. – 2017. Available at: https:www.b-ok.asia/book/3509349/bb0df0 (date of access: 03. 09. 2024).

9. Поликарпов, М.Д. Рассмотрение понятия экономической эффективности в современных условиях / М.Д. Поликарпов // Вестник науки. – 2023.– № 5.– С. 75-80.

10. Mishulina, O.V. Comprehensive Assessment of Busness Activity of Commercial Organization / O.V. Mishulina, N.A. Baranova, N.P. Vinogradova, N.S. Gorelova // Journal of advanced research in Law and Economics. – 2019. – Vol. X. – N 6(44). – P. 1824-1834. doi: 10.14505/jarle.v10.6(44).25

11. Vlados, C. On a correlative and evolutionary SWOT analysis / C. Vlados // Journal of Strategy and Management. – 2019. – N 12(3). – P. 347–363. doi: 10.2139/ssrn.3389000

12. Минаев, Н.Н. Эффективность деятельности организации и резервы ее роста / Н.Н. Минаев, В.В. Лобода // Экономика, экология и общество России в 21-м столетии. – 2021.– №1. – С. 325-329.

13. Мишулина, О.В. Оценка экономической результативности аграрного производства на основе маржинального анализа / О.В. Мишулина, Н.А. Баранова, Н.С. Горелова // Проблемы агрорынка. – 2020.– № 2.– С. 17-23.

14. Голубков, Е.П. Стратегический менеджмент : учебник и практикум для вузов / Е.П. Голубков. – М.: Юрайт, 2024. – 375 с.

15. Sansa, M. Sustainable design based on LCA and operations management methods: SWOT, PESTEL, and 7S / M. Sansa, A. Badreddine, T.B. Romdhane//Methods in Sustainability Science. – 2021. – N 18. – P. 345-364. doi: 10.1016/B978-0-12-823987-2.00019-2