Миграционные процессы в Республике Казахстан: сложившаяся ситуация и последствия

Миграция сельского населения – объективный процесс, влияющий на экономическое, экологическое, социальное и демографическое развитие стран и их отдельных территорий. Регулирование и надзор за миграционным процессом - одна из приоритетных задач государства. Цель – рассмотрены масштабы и направления миграционных потоков в сельских территориях республики, причины мигрирования и степень влияния на рынок труда в сельской местности.
Методы – сравнения для определения количественных показателей, характеризующих уровень переселения экономически активных граждан. Оценка динамики прибывших и выбывших из СНП осуществлялась методами группировки и графического анализа. Метод обобщения – при формулировании основных аспектов переселения.
Результаты – авторы констатируют, что необходимо совершенствовать механизмы легальной трудовой миграции, разъяснения и консультирования, правой защиты и организационные меры для приезжающих и выезжающих. Следует уделять особое внимание развитию инфраструктуры, созданию новых рабочих мест, возможностей карьерного роста, получения высокого дохода, обеспечения социальных условий в сельских населенных пунктах (СНП) с высоким уровнем перемещения местных жителей. На основании исследования сделано заключение, что даже позитивные тенденции и устойчивый рост производства не подавляют стимулов к оттоку в город как на постоянное проживание, так и в поисках временной работы.
Выводы – большое внимание на привлечение мигрантов в сельские районы оказывают расположение их вблизи областного центра, местность для размещения сельскохозяйственных предприятий, фермерских хозяйств, благоприятные природно-климатические условия. Исходя из сказанного, ключевым фактором, способствующим уменьшению миграционной убыли населения, можно назвать диверсификацию экономики в сельских территориях, дальнейшее развитие имеющихся и создание новых производственных объектов.

1. Қазақстан Республикасы көші-қон саясатының 2023-2027 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 30 желтоқсандағы № 961 қаулысы [Электрондық ресурс].-2024.-URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/P2200000961 (қаралған күні: 10.06.2024).

2. Халықтың көшi-қоны туралы Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 13 желтоқсандағы N 204 Заңы [Электрондық ресурс].– 2024.–URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/Z970000204 (қаралған күні: 10.06.2024).

3. Этникалық қазақтардың тарихи отанына оралуы тұжырымдамасы туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 1998 жылғы 16 қыркүйек N 900 [Электрондық ресурс].-2024.-URL:https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/P980000900 (қаралған күні: 11.06.2024).

4. Қазақстан Республикасы Көші-қон саясатының 2001-2010 жылдарға арналған салалық бағдарламасын бекiту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 29 қазандағы N 1371 Қаулысы [Электрондық ресурс].– 2024.– URL: https://www.surl.li/sdxlg (қаралған күні: 11.06.2024).

5. Қазақстан Республикасының Ауылдық аумақтарын дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасы туралы Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 10 шілдедегі N 1149 Жарлығы [Электрондық ресурс].– 2024.– URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/U030001149 (қаралған күні: 12.06.2024).

6. Сухов, А.Н. Миграция в Европе и ее последствия: учеб. пособие/ А.Н. Сухов, С.А. Трыканова.-М.: ФЛИНТА, 2021.- 216с.

7. Нурмагамбетов, А.М. Миграция населения: сущность, функции и виды (правовой аспект) / А.М. Нурмагамбетов, С.Б. Нурмагамбетова// Вестник Института законодательства Республики Казахстан.-2010.-N2(18).-С.74-81.

8. Қазақстан Республикасының Конституциясы [Электрондық ресурс].–2024.–URL: https://www.akorda.kz/kz/official_documents/constitution (қаралған күні: 12.06.2024).

9. Никитская, Е.Ф. Социально-экономические аспекты миграции населения в России / Е.Ф. Никитская, С.В. Грабчук // Путеводитель предпринимателя.-2016.- №3.- С. 146-162.

10. Бойков, В.Э. Социальные аспекты миграции населения [Электронный ресурс].- 2024.- URL: https://www.cyberleninka.ru/article/n/sotsialnye-aspekty-migratsii-naseleniya/viewer (дата обращения: 12.06. 2024).

11. Зайцева, И.Б. Актуальность изучения процессов внутренней миграции в современном обществе / И.Б.Зайцева // Человеческий фактор: Социальный психолог. -2020. -№ 2 (40).-С. 72-80.

12. Хрусталева, Н.С. Переживание психической травмы и печали в условиях эмиграции / Н.С. Хрусталева // Вестник СанктПетербургского университета.- 2010.-Вып. 1.- С. 253-260.

13. Евтушенко В.И. Миграция как способ реализации экологических прав граждан: / В.И. Евтушенко, Ю.Г. Шпаковский.- М.: Норма, 2020.-176с.

14. Қазақстанның демографиялық жылнамалығы [Электрондық ресурс].- 2024. – URL: https://www.stat.gov.kz (қаралған күні: 14.06.2024).

15. Қазақстан Республикасы халқының көші-қоны, 2022 жыл [Электрондық ресурс]. – 2024. – URL: https://www.stat.gov.kz (қаралған күні: 14.06.2024).