Қазақстанның ауыл халқын жұмыспен қамтуды мемлекеттік қолдау

Мақсаты - ауылдық жерлерде жұмыспен қамту проблемалары қаралып, оларды шешу жолдары ұсынылды.
Әдiстер - ауыл халқын жұмысқа орналастыру үрдiстерiн анықтау кезiнде экономикалық-статистикалық әдiс, монографиялық, жүйелiк, әлеуметтiк талдау - жұмыс орындарымен қамтамасыз етудiң көрсеткiштерi мен факторларын анықтау үшiн қолданылды.
Нәтижелер – еңбек нарығындағы қазіргі жағдай зерттелді, осы сегментті кеңейтудің мемлекеттік бағдарламалары мен оларды іске асыру нәтижелері талданды. Жұмыссыздық деңгейінің статистикалық деректері динамикадағы санаттар бойынша салыстырылды: жасы, жыныстық құрамы, еңбекпен қамтамасыз етілген қалалық және ауылдық популяциялардың үлесі. Шет елдердің тәжірибесі көрсетілді, ауыл шаруашылығында жұмыс істейтін қызметшілер санының бекітілген нормалары ұсынылды.
Қорытындылар – ауылдық аумақтардың әлеуметтік-экономикалық инфрақұрылымын жақсарту және ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыру үшін шаруашылық жүргізуші субъектілерді субсидиялау жүйесін жетілдірудің маңызы зор. Бұл, өз кезегiнде, ауыл шаруашылығы өндiрiсiне штаттық бiрлiктердi инвестициялау және халықтың әлеуметтiк қорғалуын күшейту жағдайында қол жеткiзуге болады. Экономиканы құрылымдық қайта құру республиканың экономикалық даму өлшемдерінің бірі болып табылатын аграрлық саладағы жұмыспен қамтудың төмендеуіне әсер етті. АӨК-дегі әртараптандыру, шаруа (фермер) қожалықтарын және ауылдағы еңбек қатынастарының баламалы нысандарын қолдау теріс үрдістерді бәсеңдетуге және қосымша табыс табуға мүмкіндік береді. Ауыл тұрғындарының еңбек ұтқырлығының басым бағыты - шағын кәсіпкерлік ауқымын кеңейту. Осы мақсатта оның кәсiпорындарына салық жүктемесiн бәсеңдету, қолда бар қаржылық және материалдық қаражатты бiрiншi кезекте ауылдық аудандардағы жұмыспен қамту жобалары мен бағдарламаларын iске асыруға бағыттауға тиiс оларды қолдаудың өңiрлiк орталықтарын құру қажет.

1. Li, C. The Effectiveness Assessment of Agricultural Subsidy Policies on Food Security: Evidence from China’s Poverty-Stricken Villages /C.Li, Z.Sha, X.Sun, Y.Jiao// International Journal of Environmental Research and Public Health. - 2022. ‒ Vol. 19. ‒ P.13-15.

2. Wang, S. Assessing Socio-Economic Impacts of Agricultural Subsidies: A Case Study from Bhutan / S.Wang, B.Manjur, J. Kim, W.Lee // Sustainability.- 2019. ‒ Vol. 11. ‒ P. 32-34.

3. Положение дел в области продовольственной безопасности и питания в мире ФАО [Электронный ресурс]. - 2022. ‒ URL: https://www.fao.org/publications/sofi/en/ (дата обращения: 27.06.2024).

4. The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD).Agricultural Policy Monitoring and Evaluation 2021: Addressing the Challenges Facing Food Systems [Electronic resource]. – 2021.Available at: URL: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/6d3f3654en/index.html?itemId=/content/component/6d3f3654-en#figured1e80876 (date of access: 10.06.2024).

5. San Juan, C. Rural Depopulation and Income Convergence / C. San Juan, C. Sunyer // Economía Agraria y Recursos Naturales.-2019.- 19(2).- P.29-48. https://doi.org/10.7201/earn.2019.02.02

6. Chen, M. Influence of urban scale and urban expansion on the urban heat island effect in metropolitan areas: Case study of Beijing–Tianjin–Hebei urban agglomeration / M. Chen, Y. Zhou, , M. Hu, Y. Zhou.- Remote Sensing.- 2020.- Vol 12.- N 21.- 3491. [https://doi.org/10.3390/rs12213491.

7. Zhang, T.-Т. The Effect of Family Fertility Support Policies on Fertility, Their Contribution, and Policy Pathways to Fertility Improvement in OECD Countries / T.-T. Zhang, X.-Y.Cai, X.- H.Shi, W.Zhu, S.-N. Shan // International Journal of Environmental Research and Public Health.- 2023.- Vol.20. -Р. 479.

8. Hemming, D. Agricultural input subsidies for improving productivity, farm income, consumer welfare and wider growth in low‐ and lower‐middle‐income countries: a systematic review/ D. Hemming, E. Chirwa, A. Dorwar, H. Ruffhead, R. Hill, J. Osborn, L. Langer, L. Harman, H. Asaoka, C. Coffey, D. Phillips //Campbell Systematic Reviews. – 2019- Vol. 14(1). – P. 56-58.

9. На субсидии фермерам в 2022 году в РК выделят 309 млрд. тенге. ‒ [Электронный ресурс]. ‒ 2022. - URL: https://www.eldala.kz/novosti/kazahstan/8956-na-subsidii-fermeram-v2022-godu-v-rk-vydelyat-309-mlrd-tenge (дата обращения: 18.06.2024).

10. Данные Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс]. – 2024. -URL: https://www.stat.gov.kz (дата обращения: 20.06.2024).

11. Какие встречные обязательства введут для получателей субсидий АПК. Центр деловой информации «Капитал» [Электронный ресурс]. – 2022. - URL:https://www.kapital.kz/economic/109086/kakiye-vstrechnyye-obyazatelstva--vvedut--dlya--poluchateley-subsidiy-apk.html (дата обращения: 30.06.2024).

12. Субсидирование страховых премий повысится с 50% до 80%. Официальный вебсайт Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан [Электронный ресурс].- 2022.-URL: https://www.gov.kz/memleket/entities/moa/press/news/details/419109?directionId=174&lang=ru (дата обращения: 25.06.2024).

13. Ualiyeva, B. The use of digital technologies in the Agroindustrial Complex of Kazakhstan / B. Ualiyeva // Sciences of Europe. - 2021. - Vol. 2. -No 77.- P. 14-15.

14. Bellmann, C. Subsidies and Sustainable Agriculture: Mapping the Policy Landscape / C. Bellmann// Hoffmann Centre for Sustainable Resource Economy.- 2019.‒Vol. 39.–P. 301-302.

15. Субсидирование АПК в Казахстане в два раза ниже допустимого в ВТО. Главный аграрный сайт eldala.kz [Электронный ресурс]. – 2022.- URL: https://www.eldala.kz/novosti/kazahstan/8626-subsidirovanie-apk-vkazahstanevdva-raza-nizhe-dopustimogo-v-vto (дата обращения: 30.06.2024).