Астық саласы мысалында Қазақстанның ӛсімдік шаруашылығындағы инновациялық-инвестициялық қызмет: заманауи тәсілдер

Техникалық жарақтандыруды жаңғыртуға, цифрлық технологияларды енгізуге, инвестициялық ағымды ұлғайтуға негізделген агроӛнеркәсіптік кешенді инновациялықинвестициялық дамыту еңбек ӛнімділігін арттыруға және зерттеудің ӛзектілігін айқындаған бәсекеге қабілетті ӛнім жасауға ықпал етеді.

Мақсаты - астық кіші кешені мысалында республиканың ӛсімдік шаруашылығы саласындағы инновациялық-инвестициялық белсенділікті ынталандыру бойынша теориялық-әдіснамалық негіздеу және практикалық ұсынымдар әзірлеу.

Әдістері - статистикалық, экономикалық ақпаратты зерттеу, жалпы тенденциялар мен әсерлерді, графикалық бейнені анықтауға жүйелі кӛзқарас.

Нәтижелері - заманауи ауыл шаруашылығы техникасының болмауы, ауыл инфрақұрылымын жаңғырту мен нарыққа қолжетімділіктің жеткіліксіз деңгейі, кәсіпорындардың негізгі қорларын жаңартудың тӛмен дәрежесі, машиналар мен жабдықтардың тозуы, инвесторлар үшін маусымдық және жоғары тәуекелдерге байланысты инвестициялардың шектеулі ағыны экономиканың осы секторының негізгі кӛрсеткіштерінің тұрақты ӛсуіне басты кедергі болды. Авторлар ӛсімдік шаруашылығына және жалпы ӛндіріске инвестициялардың динамикасына корреляциялық талдау жүргізді, ол күшті оң байланыспен расталды.

Қорытынды – қорытындылай келе, авторлар экологиялық және жасыл технологияларды пайдаланудағы инвестициялық капиталды ұлғайтуды, фермерлер үшін ӛсімдік шаруашылығындағы озық технологиялар мен инновациялар бойынша оқыту және кеңес беру бағдарламаларын іске асыруды, лизингтік қаржыландыруды, сондай-ақ ғылыми-зерттеу институттарымен білім мен тәжірибе алмасу үшін серіктестік орнатуды ұсынады. Бірлескен зерттеулер мен эксперименттер елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ауыл шаруашылығындағы инновациялық-инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеудің негізгі құралына айналуы тиіс. Инвестициялық салымдар мен инновацияларды агроӛнеркәсіптік ӛндірістің экономикалық ӛрлеуі мен тұрақтануы оның табысты жұмыс істеуіне байланысты біртұтас жүйе ретінде қарастырған жӛн. 

1. Donner, Mechthild. Business Model Innovation for a Circular Economy in the Agricultural Sector/ Mechthild Donner, Hugo De Vries // Academy of Management Proceedings.-2020.N101.- P.203-215. https://doi.org/10.5465/AMBPP.2020.12567abstract

2. Sun, H. The road to green innovation in agriculture: the impact of green agriculture demonstration zone on corporate green innovation /H.Sun, J.Chen//Environmental Science and Pollution Research.-2023.-N30.-P.120340.-120354. https://doi.org/10.1007/s11356-023-30707-1

3. Uspambayeva, M. Agriculture in Kazakhstan: Effective financial management / M. Uspambayeva, A. Zeinelgabdin, B.Turebekova, A. Tulaganov, T. Taipov // Brazilian Journal of Political Economy.- 2020.- N40(3).- Р.554-565. https://doi.org/10.1590/0101-31572020-3127

4. Aidarova, A. Financing the Agricultural Sector of the Economy and Its Impact on Sustainable Environmental Aspects / A. Aidarova, G. Maulenkulova, M. Daurbaeva, B. Aimurzina, S.Janbirbaeva //Journal of Environmental Management and Turism.– 2022.- N13(5).-Р.1481– 1492. https://doi.org/10.14505/jemt.v13.5(61).23

5. Lukyanova, M. Modeling the Expansion of Agricultural Markets / M. Lukyanova, V. Kovshov, Z.Zalilova, N. Faizov // Montenegrin Journal of Economics. -2022. - N 18(2). – Р.127-141. https://doi.org/10.14254/1800-5845/2022.18-2.12

6. Dudin, M. Public and Private Partnership: Innovation-Driven Growth of Agriculture at the Regional Level / M. Dudin / Journal of Environmental Management and Tourism.- 2020.N10(7).-Р.1435-1444. https://doi.org/10.14505//jemt.v10.7(39).01.

7. Rakhimberdinova, M. Role of Development of the Agro-Industrial Complex to Create Areas of Agritourism / Journal of Environmental Management and Tourism.– 2022.- N13(8).Р.2311-2319. doi: https://doi.org/10.14505/jemt.v13.8(64).23.

8. Taipov, T. Public administration in the agricultural sector of Kazakhstan / T. Taipov, Y Khan, G.Kurmanova, Sh.Kantarbayeva, V.Alpys sova // Espacios.- 2017. – 38(44).- P.29-36.

9. Акимбекова, Г.У. Приоритетные направления развития агропромышленного комплекса Казахстана / Г.У. Акимбекова, Г.А. Никитина // Проблемы агрорынка. – 2020. - №4. - С.13-23. https://doi.org/10.46666/2020-4-2708-9991.01

10. Баймухамедова, А.М. Инновационная система управления объектами агропромышленного комплекса в рамках концепции «Индустрия-5.0» / А.М Баймухамедова, М.С. Аймурзинов, Г.С. Баймухамедова // Проблемы агрорынка. – 2023.-№4. - С.37-45. https://doi.org/10.46666/2023-4.2708-9991.03

11. Сыздыкбаева, Н.Б. Современное состояние развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан / Н.Б. Сыздыкбаева, Р.К.Турысбекова, Ж.И. Асанова, М.И. Касеинова // Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли.– 2023.–№4(53).– С. 203-211. https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.4(53).24

12. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан/ Статистический сборник [Электронный ресурс].-2022.-URL: https://www.stat.gov.kz/ru/industries/businessstatistics/stat-forrest-village-hunt-fish/publications (дата обращения 24.12 2023).

13. Аймурзина, Б.Т. Экономические механизмы развития экспортной деятельности сельскохозяйственных предприятий Казахстана / Б.Т. Аймурзина, М.Ж. Каменова // Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли.– 2023. - № 3(52).– С.304-310. https://doi.org/10.52260/2304-7216.2023.3(52).35

14. Киварина, М.В., Юрина, Н.Н. Анализ современного состояния и динамики развития растениеводства России / М.В. Киварина, Н.Н. Юрина // Вестник аграрной науки. – 2020. – №5 (86). – С. 130-138.

15. Горбачева, А.С. Эффективность воспроизводственного процесса в растениеводстве при внедрении инновационных технологий / А.С. Горбачева, М.В. Ерюшев, И.В. Ерюшева // Финансовая экономика.- 2021.-№ 3.-С. 150-152.

16. Смагулова, Ш.А. Зерновой комплекс Казахстана на примере зерносеющих регионов / Ш.А. Смагулова, М.Д Сайымова, А.С Мухаметжанов // Проблемы агрорынка.- 2023. - №3.-С.120-130. https://doi.org/10.46666/2023-3.2708-9991.12 1.12