Оңтүстік Қазақстандағы әлеуметтік бағдарланған кәсіпкерліктің аймақтық экожүйелері

Мақсаты – ғылыми жҧмыс әлеуметтік бағдарланған кәсіпкерліктің өңірлік экожҥйелік моделін қалыптастырудың тҧжырымдамалық тәсілдерін айқындауға және өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының орнықты өсуі ҥшін оны іске асыру мҥмкіндіктерін айқындауға негізделген. Әдістері – осы бағыт бойынша ғылыми мақалаларды библиографиялық талдау. Модельдеу әдісі аймақтық «бизнес-экожҥйені» қалыптастыру қажеттілігін негіздеуге ықпал етті. Статистикалық әдіс Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік кәсіпкерлік қызметті кеңейтудің жай-кҥйі мен перспективалары туралы қорытынды жасауға мҥмкіндік береді. Нәтижелері – әдебиет көздеріне шолу әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған бағытты қазіргі экономиканың әлеуметтенуі мен инклюзивтілігінің негізгі нысаны ретінде белгілеуге мҥмкіндік берді, бҧл кәсіпкерлік бастаманың әлеуметтік тиімділігіне ғана емес, сонымен бірге экономикалық табыстылыққа қол жеткізу арқылы оның тҧрақты дамуын қамтамасыз етеді; кәсіпкерлік практиканың негізгі қағидатын негізге ала отырып, әлеуметтік жобалардың әртҥрлі тҥрлерінің маңыздылығы көрсетілген, оның мәні оның өзін-өзі ақтауын қамтамасыз ету болып табылады: (КЕҦ) коммерциялық емес ҧйымдары, оның ішінде әлеуметтік бағдарланған. Қорытындылар – қоғамның тҧрақты дамуы контексінде әлеуметтік стартаптардың әлеуетін тиімді және нәтижелі пайдалану ҥшін олардың қҧбылысын зерттеу және кәсіпорынның жеке және ҧжымдық нысандарында микроэкономикалық деңгейде ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік бағдарланған кәсіпкерліктің аймақтық экожҥйесі институтының макроэкономикалық форматында корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік экожҥйесін дамыту қажет, қҧрылған әлеуметтік қҧндылыққа ҧсыныс пен сҧраныстың өзара әрекеттесуін белгілейтін коммерциялық, коммерциялық емес және мемлекеттік сектор субъектілерінің өзара байланыстар желісі ретінде қалыптасады. Экожҥйенің негізгі элементтері ретінде мемлекет, әлеуметтік капитал, әлеуметтік қызметтер нарығы және инфрақҧрылымдық қолдау көрсетілуі керек.

1. Dionisio, M. The Evolution of Social Entrepreneurship Research: a Bibliometric Analysis /М. Dionisio // Social Enterprise Journal. – 2019.- Vol. 41. - N. 1. - P. 22-45.

2. Hockerts, K. Determinants of Social Entrepreneurial Intentions / К. Hockerts //Entrepreneurship Theory and Practice. - 2017. - Vol. 41. - N. 1. - P. 105-130.

3. Trabskaia, I. A Bibliometric Analysis of Social Entrepreneurship and Entrepreneurial Ecosystems / I.Trabskaia, A. Gorgadze, M. Raudsaar, H. Myyrylainen //Journals Administrative Sciences. – 2023. - 13(3). - Р.1-17. https://doi.org/10.3390/admsci13030075

4. Austin, J.E. Social and Commercial Entrepreneurship: Same, Different, or Both? Entrepreneurship Theory and Practice// J.E. Austin, H. Stevenson, J. Wei-Skillern // Journal of Service Science and Management.- 2015.- Vol.8.- No3.- Р.1-22. http://dx.doi.org/10.1111/j.1540-6520.2006.00107.x

5. Austin, James Е. Collaborative value creation: A review of partnering between nonprofits and businesses. Part 2: Partnership processes and outcomes/ James E. Austin, Maria May Seitanidi // Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly.- 2012.- Vol.41.- Issue 6.- P. 929-968.

6. Mair, J. Structuring the Field of Social Entrepreneurship: A Transatlantic Comparative Approach/ S. Bacq, F. Janssen //The Entrepreneurship Research in Europe: Evolving Concepts and Processes - 2011.- N. 3. - Р. 153-185.

7. Нажимудинова, С.С. Социальное предпринимательство в центральной Азии: термины и определения/ С.С. Нажимудинова // Вектор экономики.- 2022.- №9.- С.1-16. http://dx.doi.org/10.51691/2500-3666_2022_9_2

8. Bacq, S. Feeling capable and valued: A prosocial perspective on the link between empathy and social entrepreneurial intentions/S. Bacq, E. Alt //Journal of Business Venturing.- 2018.- No11.- Р.135-155. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbusvent.2018.01.004

9. Beule, F. The internationalization of social enterprises: The impact of business model characteristics/ F. Beule, J. Bruneel, K. Dobson // International Business Review.- Vol. 32.- Issue 6.- Р. 102-108.

10. Gupta, P. Social entrepreneurship research: A review and future research agenda/ P. Gupta, S. Chauhan, J. Paul, M.P. Jaiswal // Journal of Business Research.- 2020.–Vol.113.- Р.209-229.

11. Roundy, P. Social Entrepreneurship and Entrepreneurial Ecosystems: Complementary or Disjointed Phenomena?/ P. Roundy // International Journal of Social Economics.- 2017.- 44(9).- №1.- Р.1-18. http://dx.doi.org/10.1108/IJSE-02-2016-0045

12. Социальное предпринимательство и некоммерческие организации: современное состояние, проблемы и перспективы развития в меняющемся мире: монография. – М.: Креативная экономика, 2020. - 488 с. http://dx.doi.org/10.18334/9785912923173.15-21

13. Джулаева, А.М. Концептуальные аспекты формирования локальных инновационных экосистем и их применение в казахстанской практике / А.М. Джулаева, Ж. Манапова // Труды Карагандинского технического университета им. А. Сагинова.- 2020.- 4 (81).- С.137-141. http://dx.doi.org/10.52209/1609-1825_2020_4_129 УДК 338.23

14. Jacobides, M.G. Towards a Theory of Ecosystems/ M.G. Jacobides, C. Cennamo, A. Gawer //Strategic Management Journal. - 2018.- 39(8).- Р.2255-2276. http://dx.doi.org/10.1002/smj.2904

15. Christopoulos, T.P. An Ecosystem for Social Entrepreneurship and Innovation: How the State Integrates Actors for Developing Impact Investing in Portugal. / T.P. Christopoulos, Verga P. Matos, R.D. Borges //Journal of the Knowledge Economy.- 2023. - №6. - Р.203-228.

16. Окутаева, С.Т. Особенности развития социального предпринимательства в Казахстане/ С.Т. Окутаева // Вестник университета «Туран».- 2023.- № 3(99).- С.37-47.https://doi.org/10.46914/1562-2959-2023-1-3-37-47

17. Орынбекова, Г.А. Особенности социального предпринимательства в сельском хозяйстве Казахстана/ Г.А. Орынбекова, Н.А. Асылбеков //Вестник Казахской Академии труда и социальных отношений.- 2020.- № 2. - С.17-29.

18. Предпринимательский кодекс Республики Казахстан. Кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 года №375-V «Предпринимательский кодекс Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 11.02.2023г.) [Электронный ресурс].- URL: https://online.zakon.kz/ (дата обращения: 11.12.2023).

19. Приложение к приказу Министра Национальной экономики РК.-2023.- №40 [Электронный ресурс].- URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=34000178&pos=3;-88#pos=3;-88 (дата обращения:11.12.2023).

20. Джулаева, А.М. Организация бизнеса: учеб. пособие / А.М. Джулаева.- Алматы: Казахский национальный госуниверситет.-2019.- С.240.