Қазақстанның ауылдық аудандарындағы жұмыспен қамту ерекшелігі

Ауылдық өңірлерде ауыл тұрғындарының жұмыспен қамтылуы - мемлекет тарапынан ерекше назар аударылатын объект.

Мақсаты - постиндустриалды қоғамға көшу, экономиканы технологиялық жаңғырту жағдайында еңбек қатынастары саласының құрылымындағы үрдістерді анықтау.

Зерттеу үшін жалпы ғылыми және арнайы әдістер қолданылды: абстракция, талдау, синтез және логикалық таным.

Нәтижелері - еңбекпен қамту және жұмыссыздық – еңбек нарығының саясатын сипаттайтын тығыз байланысты әлеуметтік-экономикалық категориялар. Оның 2022 жылғы қала және ауыл тұрғындарына салыстырмалы бағасы берілді. Аймақтық бөліністе ауылдық аумақтарда орналасқан ұсақ тауарлық құрылымдардың қызметі талданған.

Қорытындылар - аграрлық саясаттың басым бағыттары айқындалды. Еңбек әлеуетін арттыруды тежейтін проблемалардың теріс әсері көрсетілген. Қазіргі заманғы ауыл шаруашылығы еңбегі ауыл еңбеккерлерінің қызметіне қанағаттанбауына, аграрлық өндіріс салаларын механикаландырудың төмен деңгейіне, қызметкерлердің материалдық қызығушылығына байланысты оң дамымайды. Жұмысқа орналасуға жәрдемдесу жолдары ұсынылды: жеке қосалқы және шаруа қожалықтарының табыстылығын кеңейту мен арттыруды қоса алғанда, кәсіпкерліктің шағын нысандарын дамыту; жас ауыл жұмысшылары мен мамандарын даярлау және қайта даярлау олардың кәсіби ұтқырлығы мен бәсекеге қабілеттілігінің өсуін анықтайтын басты фактор ретінде. Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары, фермерлер тиімді жұмыс істеуге, негізгі қорлар мен техниканы жаңартуға, инновациялық ресурс үнемдеуші технологияларды игеруге, әлеуметтік сектордағы жұмыс орындарын ұлғайтуға және жаңғыртуға, инфрақұрылымға (өнімді тасымалдау, сақтау, өткізу), тұрғын үй-коммуналдық шаруашылыққа, ауыл құрылысына мүмкіндік беретін жағдайлар жасау қажет.

1. Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс]. -2023-URL: https://www.stat.gov.kz (дата обращения: 30.08.2023).

2. Гиззатова, А.И. Трудовые ресурсы казахстанского села / Гиззатова, А.И., Есенгалиева С.М., Черемухина О.В. // Проблемы агрорынка.- 2023.-N3.-169-178. https://doi.org/10.46666/2023-3.2708-9991.17

3. Женсхан, Д. Вопросы занятости и доходов сельских жителей Республики Казахстан: роль кооперации / Д.Женсхан, О.Ә. Әлипбеки, К.Бодаухан //Проблемы агрорынка.-2023.-N3.-202-210. https://doi.org/10.46666/2023-3.2708-9991.20

4. Сапарова, Г.К. Развитие трудового потенциала в аграрном секторе Казахстана / Г.К. Сапарова, Г.И. Нуржанова, Р.Э. Сулейманов //Вестник Казахского университета экономики, финансов и международной торговли. – 2021.-№4.- С.123-129. https://doi.org/10.52260/2304-7216.2021.4(45).17

5. Kurmanov, Nurlan A., Kabdullina, Gulmira K., Aliyeva Zhuldyz Zh. Development of Kazakhstan’s regional labour markets in the digital economy: factors and [Electronic resource].- 2023.- URL: https://www.cyberleninka.ru/article/n/development-of-kazakhstan-s-regional-labour-markets-in-the-digital-economy-factors-and-conditions (date of access: 21.10.2023).

6. Кыдырбаева, Э.О. Кадровый потенциал аграрного сектора Республики Казахстан: оценка сложившейся ситуации / Э.О Кыдырбаева, С.К. Байдыбекова, Б.К. Шомшекова // Проблемы агрорынка. -2022.-N4.- С.190-196. https://doi.org/10.46666/2022-4.2708-9991.20

7. Mckay S. Standards of Devolution and Employment, Journal of Industrial Law / S. Mckay, S. Moore.-2023.- Vol. 52.- Issue 3.- P.812- 817.https://doi.org/10.1093/indlaw/dwad017

8. Dovelyn, R.M. Private Regulation of Labor Standards in Global Supply Chains: Problems, Progress, and Prospects / R.M. Dovelyn // Industrial Law Journal.- 2023.- Vol.52.- Issue 3.-P. 818–822. https://doi.org/10.1093/indlaw/dwad016

9. Davidov, G. The ABC Test: A New Model for Employment Status Determination / G. Davidov, Al.Sh Pnina // Industrial Law Journal.- 2022.-Vo.51.-Issue 2.-P.235–27. https://doi.org/10.093/indlaw/dwac004

10. Nurzhanova, G. Demographic and Migration Processes of labor Potential: a Case Study the Agricultural Sector of the Republic of Kazakhstan / G. Nurzhanova, G.Mussirov // Entrepreneurship and Sustainability.- 2020.- Vol. 8.- №1. – Р. 656-671. http://doi.org/10.9770/jesi.2020.8.1(45).

11. Chehabeddine, M.R. Securing regional development, insights into region development / M.R. Chehabeddine, M. Tvaronavičienė // Entrepreneurship and Sustainability.-2020.-N2.-P. 430-442. https://doi.org/10.9770/IRD.2020.2.1(3)

12. Nurzhanova, G. «Green» finance as a factor in improving the use of labor potential in rural areas / G. Nurzhanova, Z. Smagulova // E3S Web of Conferences.-2023.-N402.- 08028. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202340208028. TransSiberia 2023.

13. Zakharova O. Features of the security deposit and its impact on sustainable development of economic systems / O. Zakharova., G. Myssirov.- // E3SWeb of Conferences - 2023.- N371.- 05052. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202337105052.

14. Dzholdosheva T. «Green» finance as a factor in improving the use of labor potential in rural areas / T. Dzholdosheva, M. Abykeeva // E3S Web of Conferences.- 2023.- N402.- 08028. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202340208028. TransSiberia 2023.

15. Yerzhanov, А. Building information security skills among young transport professionals/А.Yerzhanov, G.Nurzhanova, N.Annenskay a, T.Butova, S.Balova, S.Anzorova, G.Aimakova, B.Bissenbayev // Transportation Research Procedia.- 2022, N63.- P.1481–1488. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2022.06.159.

16. Vigliaroloю, F. Economic phenolmenology: fundamentals, principles and definetion, insights into regional development. / F. Vigliarolo // Entrepreneurship and Sustainability. - 2020.- N2 (1).-P. 418-429. https://doi.org/10.9770/IRD.2020.2.1.

17. Kalugina, Z.I. Social Development Risks of Siberia / Z.I Kalugina // Regional Research of Russia. – 2021.- N11(3). – P.396-403. https://doi.org/10.1134/S2079970521030060.