Dairy farming in Akmola region of the Republic of Kazakhstan: main directions of intensification

Мақсаты - Ақмола облысының сҥт және сҥт өнімдері нарығындағы қалыптасқан жағдайды талдау, инновациялық экономика жағдайында сҥтті мал шаруашылығының тұрақты даму ҥрдістерін анықтау.

Әдістері - аналитикалық және статистикалық салалық ақпарат ашық қол жетімділік көздері мен ғылыми әдебиеттерден алынған экономикалық-статистикалық, баланстық, дерексіз-логикалық әдістер негізінде жҥйеленген және жалпыланған.

Нәтижелері - аймақтағы сҥт саласының жағдайы қарастырылған. Авторлар сҥт фермаларының мҥмкіндіктерін кеңейтуді қиындататын себептерді анықтаған. Жоғары тиімді, ресурстарды ҥнемдейтін технологиялар сҥт пен оны қайта өңдеу өнімдерін өндіруді және осы нарық сегментінің экономикалық өсуін қарқындату ҥшін ерекше маңызға ие екендігі көрсетілген. Сҥтті мал шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың негізгі бағыты белгіленген. Оның тиімділігін арттыру ҥшін пәрменді республикалық және өңірлік бағдарламалар іске асырылатын болады. Облыста қазіргі заманғы ірі сҥт-тауар фермаларын құру, сҥтті мал өсіру жөніндегі белсенді қызмет инвестициялық тартымды болады. Сҥт-азық-тҥлік кешендерінде сиырлардың өнімділігі едәуір артады, сҥттің жалпы өндірісі артады, оны бастапқы өңдеу ҥшін оңтайлы жағдайлар қамтамасыз етіледі, бұл өз кезегінде шикізаттың сапасын қамтамасыз етеді.

Қорытындылар - мақалада зерттеудің өзектілігі дәлелденген, ол мемлекеттің азық-тҥлік қауіпсіздігіне қол жеткізудегі сҥтті мал шаруашылығының рөлін одан әрі арттыру, мемлекеттік инвестициялық салымдардың қажеттілігін негіздеу, субсидиялау көлемін ұлғайту (тікелей субсидиялар және несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді өтеу), сондай-ақ басым бағыттарды таңдау (инфрақұрылым,технология) және көптеген көрсеткіштерді есепке алу, көбею тиімділігіне әсер етеді.

1. Попокова, Е.В. Инновации как фактор устойчивого развития АПК / Е.В. Попкова, М.В. Малахов // Управление инновационным развитием агропродовольственных систем на национальном и региональном уровнях: материалы III Международной научно-практической конференции. ‒ Воронеж. ‒ 2021. ‒ С. 170-173

2. Гаврилова, О.Ю. К вопросу об устойчивом развитии молочного скотоводства / О.Ю. Гаврилова // Наука и образование: опыт, проблемы, перспективы развития: материалы международной научно-практической конференции. ‒ Красноярск. ‒ 2021. ‒ С. 206-208

3. Gavrilova O.Yu. Innovative and Investment Activity as the Basis for the Formation of Production Potential and Sustainable Development of Dairy Cattle Breeding / O.Yu. Gavrilova, M.A. Fedorova. — DOI 10/1088/1755-1315/548/2/022025. — EDN RADPQJ // IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. — 2020. — Vol. 548, iss. 2. — P. 22025

4. Столярова Ю. В. Развитие рынка молока и молочной продукции в условиях импортозамещения // Региональная экономика: теория и практика. 2017. № 4 (439). С. 717−728. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/razvitie-rynka-moloka-imolochnoy-produktsii-v-usloviyah-importozamescheniya (дата обращения: 08.02.2022).

5. В. Быковская, А. А. Кормилицина, О. Е. Пирогова // Вестник Российского государственного аграрного заочного университета.-2015.-№19(24).-С.93-99

6. Санду, И.С. Экономические аспекты реализации инновационных проектов в агропромышленном комплексе [Текст] / И.С. Санду // Прикладные экономические исследования. – 2015. – № 1. – С. 43-46

7. Анищенко А.Н. О направлениях активизации инновационных процессов в молочном скотоводстве региона/ / Проблемы развития территории.- 2 (88).- 2017.- С.192-206

8. Данные Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс].-2022.-URL:https://www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 15.08.2023)

9. Бельгибаева А.С., Жумашева С.Т., Татикова А.У. Рынок молока и продуктов его переработки в Акмолинской области Республики Казахстан: текущая ситуация, ресурсы. Проблемы агрорынка. 2023;(2):177-187. https://doi.org/10.46666/2023-2.2708-9991.17

10. Касторнов Н. П. Основные факторы и потенциал развития молочного скотоводства региона // Вестник Мичуринского государственного аграрного университета. 2020. № 2 (61). С. 166−170. URL: https://www.elibrary.ru/item.asp?id=43113338 (дата обращения: 08.09.2023)

11. Чиндалиев, Е.А. Рациональное использование скота зарубежной селекции [Текст] / Е.А. Чиндалиев// Agroalem.-2013.-№04 (45).-С.64-67

12. Послание Главы государства Касым-Жомарта Токаева народу Казахстана «Экономический курс Справедливого Казахстана» https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-ekonomicheskiy-kurs-spravedlivogo-kazahstana-18588

13. Bach, A. Symposium review: Decomposing efficiency of milk production and maximizing profit / M.Terré, M.Vidal// Journal of Dairy Science Vol. 103 No. 6, 2020.-P.5709-5726 https://doi.org/10.3168/jds.2019-17304

14. Чинаров В. И. Потенциал развития скотоводства в России // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. 2021. № 11. С. 30−34. DOI: https://doi.org/10.31442/0235-2494-2021-0-11-30-34

15. Иванова И. П., Юрченко Е. Н., Юрк Н. А. Селекционные резервы повышения эффективности ведения молочного животноводства // Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятий. 2021. № 7. С. 24−28. DOI: https://doi.org/10.31442/0235-2494-2021-0-7-24-28

16. Петров Е.А., Сёмин А.Н. Экономический механизм инноваций производства молочной продукции на региональном уровне // Известия УрГЭУ.- 3 (59).- 2015. С.97-103

17. Factors Affecting Global versus Local Environmental and Economic Performance of Dairying: A Case Study of Swiss Mountain Farms / N. Repar, P. Jan, T. Nemecek, D. Dux, R. Doluschitz // Sustainability.- 2018.- Vol. 10, iss. 8.- P. 2940

18. Гаврилова, О.Ю. Состояние и перспективы устойчивого развития молочного скотоводства в Красноярском крае / О.Ю. Гаврилова // Социально-экономический и гуманитарный журнал Красноярского ГАУ.- 2021.- № 3 (21).- С. 31-44