Органикалық егіншілікті қаржылық емес ынталандыру әдістерi

Мақсаты – органикалық сектордың қалыптасуы мен дамуының отандық жағдайында пайдалану үшін органикалық егіншілікті заңнамалық-құқықтық және қоғамдық қолдаудың үздік әлемдік тәжірибелерін зерттеу.

Кеңінен қолданылатын әдістер қолданылды халықаралық құзыреттерді талдау және синтездеу, негізінен Еуропалық Одақ елдері, органикалық ауыл шаруашылығына жәрдемдесудің маңызды аспектілерін негіздеу кезінде ғылыми абстракция. Аналогия әдісі ЕО, Еуропа және әлемдегі органикалық сегменттің ғаламдық статистикалық көрсеткіштерін салыстыруда қолданылады.

Нәтижелері – ЕО мемлекеттеріндегі органикалық нарықты қолдаудың ең жақсы заңнамалық және практикалық тәжірибесі расталған. Экологиялық таза азық-түлік тауарларының ішкі және сыртқы нарықтарын кеңейтуге байланысты егіншіліктің органикалық технологияларға көшу себептері анықталған. Республикада жерді органикалық өндіріске тартудың, инфрақұрылым мен нарық институттарын жетілдірудің қалыптасқан қарқыны экологиялық таза егіншілік әлеуетін игеру және бәсекеге қабілетті нарық құру үшін жеткіліксіз екені анықталған. Қажеттілік негізделіп, өзгерген үрдістерге жауап беретін органикалық сектордың заңнамалық және нормативтік базасын оңтайландыру шаралары ұсынылған. Органикалық Ауыл шаруашылығын басым салаға енгізу және оның 2030 жылға дейінгі негізгі көрсеткіштерін белгілеу арқылы АӨК дамыту тұжырымдамасын түзету ұсынылған.

Қорытындылар – зерттеу көрсеткендей, экологиялық таза өндіріс пен органикалық өнім нарығының жоғары өсу қарқыны үкіметтер органикалық өндірушілерге протекционизмнің мемлекеттік саясатын бастаған елдерге тән: заңнаманың, іс-қимыл жоспарының, қоғамдық қолдау жүйесінің болуы. Халықаралық нормалармен үйлестірілген жаңартылған заң Қазақстандағы өндіріске тиімді әсер етеді.

1. The World of Organic Agriculture Statistics and Emerging Trends 2022 [Electronic resource]. – 2022.- URL: https://www.organicworld.net/yearbook/yearbook-2022.html (date of access: 7.06.2023).

2. Council Regulation (EEC) No 2092/91 of 24 June 1991 on organic production of agricultural products and indications referring thereto on agricultural products and foodstuffs [Electronic resource]. – 1991.- URL: https://www.eurlex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A31991R2092 (date of access: 7.06.2023).

3. Регламент Совета (ЕС) № 1804/1999 (период действия 1991-2006 гг.) [Электронный ресурс].-1999.-URL: https://www.eur-lex.europa.eu/legal-content/BG/TXT/?uri=celex%3A31999R1804 (дата обращения: 7.06.2023).

4. Регламент Совета (ЕС) № 834/2007 (период действия 2007-2021гг.) [Электронный ресурс]. – 2007. -URL: https://www.fsvps.gov.ru/ru/fsvps/laws/4109.html (дата обращения: 8.06.2023).

5. Регламент Европейского Парламента и Совета ЕС № 2018/848 об органическом производстве и маркировке органических продуктов. [Электронный ресурс]. – 2018. - URL: https://www.fwww.svps.gov.ru/ru/fsvps/laws/8470.html (дата обращения: 7.06.2023).

6. European organic market reached €52 billion in 2020. [Electronic resource]. – 2022. - URL: https://www.bioecoactual.com/en/2022/02/15/european-organic-market-reached-52-billion-euros-in-2020 (date of access: 7.06.2023).

7. Busacca, E. Organic in Europe: Recent Developments / E. Busacca, M. Gernert, M. Ladinig, B. Moeskops, A. Steu, S. Schmidt, H. Willer // The World of Organic Agriculture Statistics and Emerging Trends 2022, 2022. – Р. 225-234.

8. Регламент (ЕС) 2018/848 Европейского парламента и Совета от 30 мая 2018 г. об органическом производстве и маркировке органических продуктов и отменяющий Регламент Совета (ЕС) № 834/2007 [Электронный ресурс]. – 2018.- URL: https://www.translate.google.com/website?sl=auto&tl=ru&hl=ru&u=http://data.europa.eu/eli/reg/2018/848/oj] (дата обращения: 8.06.2023).

9. Пивоваров, В.Ф. Нормативно-правовое обеспечение рынка органической продукции (в мире, странах ЕАЭС, России) / В.Ф. Пивоваров, А.Ф. Разин, М.И. Иванова, Р.А. Мещерякова, О.A. Разин, Т.Н. Сурихина, Н.Н. Лебедева // Овощи России. – 2021. – N1. – С. 5-19. https://doi.org/10.18619/2072-9146-2021-1-5-19

10. Руководящие принципы государственной поддержки органического сельского хозяйства. IFOAM-Organics International: Создание дорожной карты для поддержки органики для людей и планеты [Электронный ресурс]. – 2022. URL: https://www.rosorganic.ru/news/ifoam-organics-international-sozdan.html (дата обращения: 8.06.2023).

11. Annex to the communication from the Commission to the European parliament, the council, the European economic and social committee and the Committee of the regions: on an action plan for the development of organic production [Electronic resource]. –2022.- URL: https://www./eur-lex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52021DC0141R%2801%29#document2 (date of access: 7.06.2023).

12. Communication from the commission to the European parliament, the council, the European economic and social committee and the committee of the regions on an action plan for the development of organic production [Electronic resource]. – 2022. - URL: https://www./eurlex.europa.eu/legalcontent/en/txt/?uri=celex%3a52021dc0141r%2801%29#footnote12n plan for the development of organic production (date of access: 7.06.2023).

13. Обзор развития органического сельского хозяйства в Европе и Центральной Азии. ФАО. 2021. Будапешт [Электронный ресурс]. – 2022. URL: https:/www.fao.org (дата обращения: 8.06.2023). https://doi.org/10.4060/cb0890ru

14. О производстве органической продукции. Закон Республики Казахстан от 27 ноября 2015 года № 423-V ЗРК [Электронный ресурс]. – 2015. URL: https://www.adilet.zan.kz/rus/docs/Z1500000423 (дата обращения: 8.06.2023).

15. Досье на проект Закона Республики Казахстан «О производстве и обороте органической продукции». Сенат парламента инициирует новый законопроект «О производстве и обороте органической продукции» [Электронный ресурс]. – 2021. -URL: https://www.bestprofi.com/document/2567750714?0 (дата обращения 9.06.2021).

16. Об утверждении Концепции развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021-2030 годы. – Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2021 года № 960. Приложение к Концепции развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021-2030 годы: План действий по реализации Концепции развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2021-2030 годы [Электронный ресурс]. – 2021. - URL:https://www.adilet.zan.kz/rus/docs/P2100000960 (дата обращения 9.06.2021).