Малое и среднее предпринимательство в аграрной сфере на примере Алматинской области Республики Казахстан

. В условиях рыночной экономики, жесткой конкуренции актуальной задачей становится обеспечение эффективного функционирования агропромышленного бизнеса, создающего социальную и экономическую основу, позволяющую сохранять сельский образ жизни, развивать сельские территории, гибко и своевременно реагируя на изменяющуюся конъюнктуру спроса и предложения. Цель – изучение современного состояния предпринимательства в АПК Алматинской области, темпов развития и эффективности мер поддержки. Методы – экономико-статистический, монографический, абстрактно-логический, сравнительного анализа и синтеза. Результаты – проанализированы количество действующих субъектов малого и среднего агробизнеса в данном регионе за последние 5 лет, численность работников, занятых в этой сфере, валовой выпуск продукции сельского хозяйства по республике, а также в разрезе районов. Проведен анализ доли малых и средних предприятий (МСП) в сельскохозяйственном производстве в целом по Казахстану и Алматинской области, в частности. Обозначены основные проблемы и пути их решения. Представлены показатели объектов предпринимательской деятельности, объемы выпуска товаров в аграрной отрасли и их структура в области по статистическим данным 2018-2022гг. Показаны размеры государственной финансовой помощи на региональном уровне за последние годы. Выводы – на ВВП аграрного сектора за пятилетний период в среднем приходится на предпринимательство МСП – 28,5%, индивидуальных предпринимателей – 5,3%, КФХ – 66,2%. Рассматриваются вопросы нерационального использования земель сельскохозяйственного назначения, расширения орошаемых площадей, нормативного обеспечения эффективного расходования выделенных государственных средств, недостаточной институциональной поддержки предпринимателей сельской местности.

1. Камысбаев, М.К. Агропромышленное производство Казахстана: вопросы диверсификации как приоритетного направления развития / А.Б. Молдашев, Г.М. Бердыкулова // Проблемы агрорынка.2022. №3.-С.13-20. https://doi.org/10.46666/2022-3.2708-9991.01

2. Алпысбаев, К.С. Аграрлық сектордағы кадрлық әлеует: гендерлік аспект / А.А.Мухамадиева, А.К.Оразгалиева // «Тұран» университетінің хабаршысы». – 2023. №1(97). – С.116-129. https://doi.org/10.46914/1562-2959-2023-1-1-116-129

3. Касенова, А.М. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығындағы шағын және орта кәсіпкерліктің қазіргі жағдайы / А.М.Касенова // Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің жаршысы. – 2021. №1(42). – Б.61-69. https://doi10.52260/2304-7216.2020.1(42).7

4. Тиреуов К.М. / Эффективность функционирования предприятий аграрного сектора РК / К.М. Тиреуов У.К. Керимова, С.А. Турекулов // Аграрлық нарық проблемалары. – 2020.№1. –С.81-87.

5. Статистический сборник «Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан». Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс]. – 2022. – URL: https: //www.stat.gov.kz/ (дата обращения: 24.04.2023).

6. ҚР шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 27 сәуірдегі №250 қаулысы [Электрондық ресурс].2022. URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/P2200000250 (қаралған күні: 20.04.2023).

7. ҚР әкімшілік-аумақтық құрылысының кейбір мәселелері туралы ҚР Президентінің 2022 жылғы 3 мамырдағы № 887 Жарлығы [Электрондық ресурс]. – 2022. – https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/U2200000887 (қаралған күні: 18.04.2023).

8. ҚР инвестициялық саясатының 2026 жылға дейінгі тұжырымдамасын бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2022 жылғы 15 шiлдедегi № 482 қаулысы [Электрондық ресурс].-2022.URL: https://www.adilet.zan.kz/kaz/docs/P2200000482 (қаралған күні: 18.04.2023).

9. Даму» қоры ресми интернет сайты [Электрондық ресурс]. – 2022.-URL: https://www.damu.kz/kz/reports/ (қаралған күні: 12.04.2023).

10. Трач, Д.М. Аграрные преобразования как фактор социально-экономического развития сельских территорий / Д.М. Трач, Л.Д. Мельничук // АПК: Экономика, управление. 2020. №2. С. 63-71.

11. Акимбекова, Г.У. Приоритетные направления развития агропромышленного комплекса Казахстана / Г.У. Акимбекова, Г.А. Никитина // Проблемы агрорынка. 2020. № 4. С.13-23.

12. Жангирова Р. Н. / Возможности и условия устойчивого развития аграрной отрасли РК // Вестник университета «Туран».2020.№ 3(87).С. 78-84

13. ҚР АӨК дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған Ұлттық жобасы [Элек-трондық ресурс]. – 2021. – URL: https://primeminister.kz/ (қаралған күні: 20.04.2023).

14. Абдильдинова, Н.Е. Шағын және орта бизнестің қазіргі жағдайы мен мемлекеттік қолдаудың бағыттары // Н.Е.Абдильдинова // Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінің жаршысы. – 2022. №4(49). – Б.8-16.

15. Алматы облысының әкімдігінің ресми интернет сайты [Электрондық ре-сурс].– 2022.URL: – https://www.gov.kz/memleket/entities/almobl?lang=kk (қаралған күні: 20.04.2023).