ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СОЯ ӨНДІРІСІНІҢ АӨК-ДЕ КЕЛЕШЕГІ ЗОР САЛА РЕТІНДЕ ДАМУЫ

Еш нәрсеге ұқсамайтын табиғи өсімдік ақуызы ретіндегі адамзат өміріндегі сояның мағынасы қарастырылған. Оның Қазақстан Республикасында және әлемде қолданылу көлемі көрсетілген. Өндіруші елдер ондығына кіретін осы дақылды өндірудің басты көрсеткіштері келтірілген. Алматы облысында (95%) сояны өндіру концентратына және әлемдегі соя бұр-шақтарын ең көп тұтынушылардың бірі болғандықтан, Қытайдың қазақстандық соя өніміне де-ген сұранысының артуына баса назар аударылған. Мақала материалдарында 2011-2015 жж. соя бұршақтарын егу аумақтары және жалпы жиын туралы статистикалық деректер бар. Соңғы бес жылдағы өндірістің экономикалық талдауы жасалған. Авторлар соя өнімдері нарығын арттыру қажеттігін айтады. Соя өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін оны өндіру көлемін өсіріп, шығындарын азайтып, өнімділігін арттыру қажеттілігі анықталған. Соя өнімдерін өндіру арқылы әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешу бойынша ұсыныстар жасалған.

агроөнеркәсіптік кешен, бәсекеге қабілеттілік, майлы дақылдар, соя бұршақтары, суармалы жерлер, субсидиялар, қайта өңдеу, импорт, экспорт, конкурен-способность, масличные культуры, соевые бобы, орошаемые земли, субсидии, переработка, импорт, экспорт, agro-industrial complex, competitiveness, oilseed crop, soybeans, irrigated lands, subsidies, processing, import, export, агропромышленный комплекс

1. Лухманова Г.К. Увеличение производства сои для реализации индустриально-инновационной политики страны // Исследования, результаты.- 2007.-№1. - С.258-260.

2. Даутканов Н. Переработка соя бобов перспективна для Казахстана //Зерновые & масличные. Казахстан [Электронный ресурс]. -2015.- URL: https://margin.kz/news/759/perera-botka-soyabobov-perspektivna-dlya-kazahstana-ekspert (дата обращения 24.11.17).

3. Лухманова Г.К. Конкурентоспособность производства сои // Социально-экономические и правовые проблемы в условиях вхождения республики Казахстан в число 50-ти наиболее конкурентоспособных стран мира // Материалы межд. науч.-практич. конфе-ренции. - Алматы. - 2007. - С.180-181.

4. Рахимбеков Т.С., Искаков Б.М. Ауыл шаруашылығы саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыру // Аграрлық нарық проблемалары. - 2017. №2. - Б.7-12.

5. Лухманова Г.К. Современное состояние мирового рынка масличных культур // ІІІ Рыскуловские чтения «Бизнес, наука, образование: грани сотрудничества».- Алматы. - 2008. - С. 510-515.

6. Рыспекова М.О. Оценка экспортного потенциала отрасли растениеводства Республики Казахстан // Проблемы агрорынка. - 2016. - №2. - С. 48-55.