"Солтүстік Қазақстан ауылшаруашылық тәжірибе станциясы" ЖШС мысалында техника паркін жаңарту және қаржыландыру көздері: экономикалық талдау

Мақсаты – "Солтҥстік Қазақстан ауыл шаруашылығы Тәжірибелік станциясы" ЖШС – оригинатор мәртебесі бар элиталық тұқым шаруашылығы мысалында ауыл шаруашылығы техникасы паркін кезең-кезеңімен жаңартуға және қаржыландыру кӛздеріне қолда бар тәсілдерді зерделеу. Белгіленген мақсатқа жету ҥшін келесі әдістер қолданылды: монографиялық, функционалдық-құндылық, экономикалық-статистикалық, аналитикалық. Нәтижелері – кәсіпорындағы 2019-2022жж. арналған машина-трактор паркін жаңғырту жӛніндегі деректер талданған, оның қажеттіліктері айқындалған, неғұрлым ӛнімді және қуатты машиналармен жарақтандыру жӛніндегі іс-шараларды қаржыландыру кӛздері қаралған, сондай-ақ қабылданған шешімдердің маңыздылығына баға берілген. Бҥкіл шаруашылық жҥргізуші субъектінің техника тҥрлері бойынша тұтастай емес, ӛндірістік бӛлімшелер бӛлінісінде кезең-кезеңмен жаңа толықтырудың тиімділігі кӛрсетілген. Бұл ретте ӛнімділіктің маңызды аспектісі ӛндірістің энергиямен жабдықталу кӛрсеткіштерін бұрмалайтын нормативтік мерзімде әзірленген ауыл шаруашылығы машиналарын есептен шығару болып табылады. Серіктестіктің жарғылық капиталын ұлғайту арқылы меншікті қаражат, бюджеттік инвестициялар, сондай-ақ қаржылық лизинг сияқты қаржыландыру кӛздерін салыстырмалы талдау, ең қолайлы болып жалға алудың әртҥрлі нысандары арқылы инвестициялау құралын және оның ақшалай ресурстарын пайдалануды біріктіретін кіріс кӛздерінің біріктірілген нұсқасы табылады. Қорытындылар – ұзақ мерзімді кредиттеудің мұндай тҥрінің орындылығы агроӛнеркәсіптік кешен жобалары портфелінің, оның қаржы лизингінің жалпы кӛлеміндегі жоғары ҥлесінің және жалпы республикада сатып алынатын ауыл шаруашылығы техникасын қаржыландырудың ӛсуімен расталады. Бюджеттік инвестициялар тартылатын қаражаттың қайтарымсыз сипатына қарамастан, сараптамадан ӛту рәсімдерінің, қаражат бӛлудің және кәсіпорынның жарғылық капиталын ұлғайту жӛніндегі іс-шаралардың ұзақтығына байланысты бұрын белгіленген кӛздерден тӛмен болады.

1. Рустембаев, Б. Технический парк зернового подкомплекса Казахстана: состояние и перспективы / Б. Рустембаев, Ф. Шуленбаева, А. Тлеубаев // Проблемы агрорынка.-2022 № 2.-С.16-17.

2. Об утверждении Государственной программы развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 годы. Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан [Электронный ресурс].– 2018.– URL: https://adilet.zan.kz/ (дата обращения: 01.06.2022).

3. Смагулова, Ш. Информационно-коммуникационные технологии в аграрном секторе/Ш. Смагулова, А.Ермуханбетова, С. Жакупова // Проблемы агрорынка.-2022.-№ 2.- С.29-30.

4. Smagulova Sh., Yermukhanbetova A., Akimbekova G., Yessimzhanova S., Razakova D., Nurgabylov M., Zhakupova S. Prospects for Digitalization of Energy and Agro-Industrial Complex of Kazakhstan. International Journal of Energy Economics and Policy [Electronuc resource].- 2022.-URL: https://www.econjournals.com/index.php/ijeep/article/view/12859/6674 (date of access: 01.06.2022.

5. Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года. Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан [Электронный ресурс].– 2008.– URL: https://www.adilet.zan.kz/ (дата обращения: 01.06.2022).

6. Приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 5 декабря 2014 года № 129 «Об утверждении Правил разработки или корректировки, проведения необходимых экспертиз инвестиционного предложения государственного инвестиционного проекта, а также планирования, рассмотрения, отбора, мониторинга и оценки реализации бюджетных инвестиций и определения целесообразности бюджетного кредитования» Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан [Электронный ресурс].– 2021.– URL: https://www.adilet.zan.kz/ (дата обращения: 01.06.2022).

7. Федотов, А.В. Теоретические основы функционирования и экономический механизм развития рынка сельскохозяйственной техники/, моногр / А.В Федотов. – М.: Всесоюзный научно-исследовательский институт экономики сельского хозяйства, 2005. -112 с.

8. Годовой отчет за 2020 год Акционерного общества «КазАгроФинанс» 2020 [Электронный ресурс].– 2020.– URL: https://www.kaf.kz/about/reporting/ (дата обращения: 01.06.2022).

9. Годовой отчет Акционерного общества «КазАгроФинанс» за 2021 год [Электронный ресурс].- 2021.- URL: https://www.kaf.kz/about/reporting (дата обращения: 01.06.2022).

10. Годовой отчет за 2020 год Акционерного общества «Фонд развития промышленности» [Электронный ресурс].–2020.– URL: https://www.idfrk.kz/ru/investors/annual-reporting/ (дата обращения: 01.06.2022).

11. Годовой отчет за 2021 год Акционерного общества «Фонд развития промышленности» [Электронный ресурс].–2021.– URL: https://www.idfrk.kz/ru/investors/annual-reporting/ (дата обращения: 01.06.2022).

12. Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан «О внесении изменений в приказ исполняющего обязанности Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 23 июля 2018 года № 317 «Об утверждении Правил субсидирования по возмещению части расходов, понесенных субъектом агропромышленного комплекса, при инвестиционных вложениях» от 6 мая 2021 года № 157 [Электронный ресурс].– 2021.– URL: https://www.adilet.zan.kz/ (дата обращения: 01.06.2022).