Жылқы шаруашылығында GPS трекерлерін қолдану: өндірістік көрсеткіштердің негіздемесі

Қазіргі уақытта кең жайылымдарда сиырларды, жылқыларды, қойларды және басқа малдарды бақылау үшін жаһандық GPS іздеу позициялау жүйесінің технологиялары көбірек қолданылуда. Малдардың қозғалысын ыңғайлы бақылау - бұл ірі қара мен жылқы иелері алдына қоятын басты мінддеттердің бірі. GPS деп аталатын ноқталар ірі фермаларда, сондай-ақ шағын жеке шаруашылықтарда кең таралған және малды ұрлаудың (ұрлаудың) алдын алудың маңызды шешімдерінің бірі болып табылады. Мақсаты – GPS трекерлерін пайдалануды негіздеу және олардың базалық шаруашылықтар орналасқан аудандардағы жылқы шаруашылығының жай-күйін бақылау тиімділігі. "Ақылды" мал шаруашылығы технологиясының экономикалық орындылығын бағалау мақсатында: тиісті тақырып бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу жасау; сауалнама жүргізу әдістері қолданылды. Мақалада жылқы шаруашылығындағы цифрландырудың негізгі бағыттары қарастырылған: малдың нақты уақыт режимінде орналасуын, оның қозғалыс белсенділігін анықтау, жаңа инвестициялық объектілердің (GPS трекерлері, компьютерлік бағдарламалар, мәліметтер базасы), жаңа әсерлердің пайда болуында көрінетін инновациялық тәсілдер көрсетілген. Авторлар өндірістік қызметпен байланысты емес себептер бойынша жылқы басының шығу деректерін зерттеді және талдады, сондай-ақ шығындар сомасы есептелген. GPS трекерлерін қолданудың практикалық мысалы келтірілген және олардың экономикалық пайдасы дәлелденген. Зерттеу нәтижелері орналасқан жері бойынша ақпарат алуды барынша жеделдетуге және өндірістік емес сипаттағы малдардың (ұрлық, айдап әкету) жоғалуын болдырмауға мүмкіндік беретін ақпараттық-цифрлық жүйелерді неғұрлым кеңірек енгізу қажеттігін көрсетеді. Қорытындылар - бұл құрылғы нақты уақыт режимінде бақыланатын объектінің қызметін бақылайды, тіркейді және талдайды, көбінесе жылқыларға арналған GPS трекері малдың өмірін сақтап қалуы немесе иесіне айтарлықтай зиян келтірмеуі мүмкін.

1. Ковалева, И.В. Цифровизация сельского хозяйства как стратегический элемент управления отраслью / И.В. Ковалева // Экономика и бизнес. - 2019. - № 3(1). - С.131-133.

2. Мизанбекова, С. Обеспечение продовольственной безопасности Казахстана / С. Мизанбекова, Б. Калыкова, А. Джумабаева // Проблемы агрорынка.– 2020.- №4.- С.31-39.

3. Куришбаев, А.К. Цифрлы технология ауылшаруашылығының тиімділігін арттырады [Электронный ресурс].- 2018.- URL: https://www.egemen.kz/article/168279-tsifrly-tekhnologiya-auyl-sharuashylyghynynh-tiimdiligin-arttyrady (дата обращения: 06.06.2022).

4. Эльдиева, Т. М. Управление умными инновациями в сельском хозяйстве / Т.М. Эльдиева // Международный сельскохозяйственный журнал. - 2018. - №6 (366). - С.46-49.

5. Walter, A. Opinion: Smart agriculture is the key to the development of sustainable agriculture / A.Walter, R.Finger, R. Huber, N. Buchmann // Proceedings of the US National Academy of Sciences. - 2017 – Vol. 114 – N. 24. – P. 6148-6150.

6. Ilan, H Smart animal agriculture: application of real-time Sensors to Improve Animal Well-Being and Production / H. Ilan, M. Guarino J. Bewley and M. Pastel // Annual review of biological animal sciences.-2019.-Vol.7.-P.403-425.

7. Официальный портал статистической информации Национального бюро по статистике Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан [Электронный ресурс]. - 2022.- URL: https://www.stat.gov.kz (дата обращения: 07.06.2022).

8. Zhumaksanova, K. The current state of digitalization of agriculture: problems and solutions / K. Zhumaksanova, K. Esymkhanova, Z. Esenzhigitova, А. Kaidarova // Central Asian Economic Review.-2019. - Vol. 5. – P. 144-155.

9. Лошади с GPS навигаторами [Электронный ресурс]. – 2017.- URL: https://www.agroinfo.kz/loshadi-s-gps-navigatorami-pasutsya-v-pavlodarskoj-oblasti (дата обращения: 11.05.2022).

10. Saravanan, K. A new system for monitoring and identification of livestock based on the cloud Internet of Things using UID / K. Saravanan, S. Saranya // Overview of sensors. - 2017.- Vol. 38. – N. 1 – P. 21-33.