Ауылдың еңбек әлеуеті Қазақстан Республикасы АӨК бәсекеге қабілеттілігінің өсу факторы ретінде

Қазақстанның аграрлық секторының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, елдің азықтүлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ықпал ететін ауылдық аумақтардың, фермерлік (шаруа қожалықтарының), жеке қосалқы шаруашылықтардың еңбек әлеуетін тиімді пайдаланудың өзекті мәселелері қаралған. Ауыл шаруашылығында болған құрылымдық өзгерістерге және олардың ауылдық жерлердегі еңбек әлеуетін дамытуға әсеріне баға берілген. Өңірлер бойынша АӨК-дегі өндірісті әртараптандыру деңгейіне, соңғы жылдары ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің егіс алқаптарын іске қосуына талдау жүргізілген. 2015- 2019 жылдар кезеңінде республиканың ауыл шаруашылығының жалпы өнімі есептелген, оның ішінде салалық бөліністе: мал шаруашылығы және өсімдік шаруашылығы. Агроөнерәсіптік өндірістің бәйекеге қабілеттілігінің өсуі ауыл шаруашылығы құрылымдарының, сондай-ақ жеке ауылдардың жұмыс істеу тиімділігінің артуына байланысты. Авторлар халықтың үй шаруашылықтарының дамуына кедергі келтіретін факторларды анықтаған. Отбасы мүшелерінің санына, мал басына және жеке қосалқы шаруашылықтарда ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру үшін қажетті алаң мөлшеріне байланысты топтастыру негізінде жеке қосалқы шаруашылықтарды тиімді жүргізуді есептеу нәтижелері ұсынылған. Жалпы ел экономикасының, оның ішінде агроөнеркәсіптік кешеннің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың негізгі бағыттары айқындалған. Ресурстық мүмкіндіктерді ұтымды пайдалануға, өндіріс пен айналымның салыстырмалы түрде төмен шығындарында ұлттық әл-ауқатқа қол жеткізуге ықпал ететін тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді түпкілікті тұтынушының мүдделері үшін ауылшаруашылық өнімдері мен шикізат нарықтарындағы бәсекелестік ортаны дамыту үшін маңызды дәлелдер келтірілген.

1. Калиев, Г.А. Социальное развитие сельских территорий Республики Казахстан /Г.А. Калиев, Ч.У. Акимбекова //Проблемы агрорынка.- 2018.-№2.- C. 27-33.

2. Абуов, К.К. Проблемы занятости в сельском хозяйстве Казахстана (на примере Акмолинской области) / К.К. Абуов, Н.Е. Абдильдинова //Проблемы агрорынка.- 2018.- №3- C.193-199.

3. Рыскулов, С.А., Нуржанова, Г.И. Состояние и проблемы рынка труда на селе // Новые возможности экономического потенциала Казахстана в рамках четвертой промышленной революции: сб. науч. трудов.- Астана: АО «Финансовая Академия», 2018.- Вып. 1. -С. 157 – 163.

4. Сапарова, Г.К. Проблемы и перспективы развития аграрного производства в Республике Казахстан в современных условиях: монография / Г.К. Сапарова, Г.Т. Султанова. – Атырау: АУНиГ, 2020.- 218с.

5. Петранева, Г.А. Экономика сельского хозяйства: учеб. / Г.А. Петранева, Н.Я. Коваленко, А.Н. Романов, О.А. Моисеева. - М.: ИНФРА-М, 2015. - 288 с.

6. Нуржанова, Г.И., Адильбекова, Б.А. Ауыл шаруашылығындағы еңбек әлеуеті категориясын зерттеудің теориялық негіздері //Агроөнеркәсіп кешеннің индустриалды-инновациялық дамуының экономикалық мәселелері: жағдайы мен болашағы: III Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары.- Астана: С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ, 2016. – Б. 252-256.

7. Сапарова, Г.К., Нуржанова, Г.И. Состояние и проблемы рынка труда на селе // Новые возможности экономического потенциала Казахстана в рамках четвертой промышленной революции: Материалы IV Междунар. науч.-практ. конф.–Астана: АО «Финан-совая академия», 2018. – С. 147-151.

8. Нуржанова, Г.И. Кәсіпкерлік пен кооперация – ауылдың еңбек әлеуетін дамытудағы негізгі басымдықтар // Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайында АӨК-ін дамытуға қосқан жас ғалымдардың үлесі»: Халықаралық ғылыми-практикалық конференция материалдары.–Алматы: ҚазҰАУ, 2018. – Б. 407-409.

9. Сельское, лесное и рыбное хозяйство в Республике Казахстан: статистический сборник. - Астана, 2018. - 207 с.

10. Государственная программа развития АПК на 2017-2021 годы [Электронный ресурс]. -2017. - URL: http://www.egov.kz/cms/law/list (дата обращения: 20.12.2020).